بهترین غذاها برای کودک یک ساله
در این بخش بهترین غذاها برای کودکان یک ساله را از گروه‌های غذایی گوناگون معرفی می‌کنیم. می‌توانید بنا به سلیقه خود، از این غذاها و خوراکی‌ها در وعده‌های اصلی و میان وعده‌های کودک استفاده کنید.
- موز، هلو و سایر میوه‌های نرم
در زمان رشد کودک یک ساله شما، کودکتان شروع به توسعه مهارت‌های حرکتی کرده و توانایی گرفتن اشیا با دست و انگشتان خود را به‌تدریج یاد می‌گیرد. در نتیجه، ممکن است ببینید که او غذاها را با دست فشار می‌دهد یا دستکاری می‌کند. بسیار مهم است که در این مرحله صبور باشید و کودک را به‌خاطر این رفتار سرزنش نکنید، زیرا او از این طریق در حال یادگیری و تجربه است. این سن، زمان مناسبی برای معرفی غذاهای انگشتی (فینگر فود) به کودکان به عنوان غذای مفید برای کودک یک ساله است.
میوه‌های تازه و نرم، گزینه‌های عالی برای این دوره و پس از آن هستند. این میوه‌ها نه‌تنها مواد مغذی موردنیاز بدن کودک را تامین می‌کنند، بلکه به شکل‌گیری عادات تغذیه‌ای سالم کمک می‌کنند.
موز، شلیل، توت‌فرنگی، هلو یا انبه را به قطعات کوچک برش دهید و به‌تدریج به کودک معرفی کنید. از برش‌های بزرگ میوه خودداری کنید، زیرا ممکن است خطر خفگی ایجاد کنند. دانه‌های انگور را به نصف یا یک‌چهارم تقسیم کنید، هسته‌های آن را خارج کنید و هرگز به‌صورت کامل به کودک ندهید.
اگر کودک بلافاصله به میوه جدید علاقه نشان نداد، نگران نباشید. مطالعات نشان می‌دهند که یک کودک معمولا باید ۶ تا ۱۵ بار با یک غذای جدید مواجه شود تا آن را بپذیرد. میوه‌های نرم همچنین به‌راحتی به اسموتی تبدیل می‌شوند و میان‌وعده‌ای عالی برای داخل یا خارج از خانه هستند.
طبق توصیه مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، میوه‌های برش‌خورده باید حداکثر تا ۲ ساعت پس از خروج از یخچال مصرف شوند. اگر در فضای باز هستید و دمای هوا بیش از ۳۲ درجه سانتی‌گراد است، این زمان به ۱ ساعت کاهش می‌یابد.
بیشتر بخوانید: تغذیه کودک در زمان بیماری: چه خوراکی‌هایی به بهبود سریع‌تر کمک می‌کند؟
- ماست و شیر
از آنجا که کودک شما ممکن است به‌تدریج از شیر مادر یا شیر خشک فاصله بگیرد، زمان مناسبی است که پس از یک سالگی شیر گاو را به او معرفی کنید. اگر کودک همچنان شیر مادر یا شیر خشک مصرف می‌کند، می‌توانید شیر گاو را به عنوان یک غذای مناسب کودک یک ساله، در کنار آن معرفی کنید. شیر و ماست منابع خوبی از پروتئین و کلسیم برای تقویت استخوان‌ها و دندان‌های در حال رشد هستند. یک لیوان شیر کامل پرچرب، ۳۹ درصد از نیاز روزانه کودک یکساله به کلسیم و ۸ گرم پروتئین را تامین می‌کند.
اگرچه ممکن است تا ۲ سالگی یا بیشتر به شیردهی ادامه دهید، می‌توانید شیر یا ماست پرچرب ماجان را در وعده‌های غذایی یا به‌عنوان میان‌وعده معرفی کنید. ماست را می‌توان با میوه‌های تازه خردشده یا کمی عسل تزئین کرد. توجه داشته باشید که عسل هرگز نباید به کودکان زیر ۱۲ ماه داده شود، زیرا خطر بوتولیسم، یک عفونت جدی، را به همراه دارد.
درست است که خوردن لبنیات به طور کلی برای این سن بی‌خطر است، باید مراقب علائم آلرژی به کازئین (پروتئین موجود در شیر) باشید. کازئین با لاکتوز (قند شیر) متفاوت است. حساسیت به کازئین در حدود ۲ تا ۳ درصد کودکان زیر ۳ سال دیده می‌شود، اما بیش از ۸۰ درصد آن‌ها این حساسیت را در سنین پایین پشت سر می‌گذارند. این آلرژی در کودکانی که در نوزادی شیر گاو مصرف کرده‌اند، شایع‌تر است.
غذاهای جدید، از جمله لبنیات، را به‌آرامی معرفی کنید. بهتر است هر بار یک غذا را معرفی کرده و ۳ تا ۵ روز صبر کنید تا واکنش بدن کودک را بررسی کنید. علائم آلرژی به کازئین شامل خس‌خس سینه، کهیر، استفراغ و اسهال است. در صورت مشاهده این علائم، مصرف غذا را متوقف کرده و با پزشک مشورت کنید.
همچنین، پیش از دادن شیرهای گیاهی مانند شیر بادام، سویا یا فندق به کودک، با پزشک مشورت کنید، زیرا این شیرها معمولاً مواد مغذی ضروری برای رشد را ندارند.
بیشتر بخوانید: بهترین غذا برای دندان درآوردن کودک
- اوتمیل (بلغور جو دوسر)
کودکان تا حدود 4 سالگی جویدن را به طور کامل یاد نمی‌گیرند. در این مدت، غذاها باید له شده یا به تکه‌های کوچک و قابل جویدن تقسیم شوند. در این مرحله، یعنی در یک‌سالگی، بلغور جو دوسر (اوتمیل) گزینه‌ای عالی برای صبحانه یا میان‌وعده به عنوان غذای مناسب کودک در یک سالگی است. این غذا به‌راحتی بلعیده می‌شود و از نظر تغذیه‌ای غنی است. اوتمیل حاوی پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین‌ها، مواد معدنی و چربی‌های سالم است و فیبر موجود در جو به سلامت دستگاه گوارش و منظم بودن آن کمک می‌کند.
اگر زمان کمی دارید، می‌توانید بلغور جو دوسر را از شب قبل در یخچال با شیر یا ماست خیس کنید تا صبح آماده باشد. مخلوط کردن اوتمیل با شیر به‌جای آب، مواد مغذی بیشتری به وعده غذایی اضافه می‌کند. این غذا را می‌توان با قطعات خردشده توت‌فرنگی، موز یا میوه‌های موردعلاقه کودک تزئین کرد.
- پنکیک با غلات کامل
پنکیک‌ها در میان کودکان محبوب هستند و غلات کامل، منبع غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر محسوب می‌شوند. بنابراین، پنکیک‌های تهیه شده از غلات کامل انتخابی مناسب برای کودک یک‌ساله‌اند. این پنکیک‌ها حاوی پری‌بیوتیک‌های مفید برای روده هستند که به تغذیه باکتری‌های مفید روده کمک می‌کنند. وقتی به تکه‌های کوچک تقسیم شوند، برای خوردن با دست مناسب هستند.
پس از پختن پنکیک‌ها روی تابه یا گریل، می‌توانید آن‌ها را با میوه‌های نرم تازه، سس سیب یا کمی عسل تزئین کنید. برای افزودن پروتئین می‌توانید لایه نازکی از کره مغزهای درختی روی آن بمالید. البته چون مغزهای درختی از آلرژن‌های رایج هستند، بهتر است این غذاها را به آرامی وارد رژیم غذایی کودک کنید.
- مرغ یا بوقلمون
تکه‌های نرم مرغ یا بوقلمون راهی عالی برای افزودن پروتئین به رژیم غذایی کودک یک ساله هستند. این ماده مغذی برای رشد ضروری است. تا زمانی که کودک کوچک است، مرغ یا بوقلمون را آب‌پز کنید، پوست و استخوان‌ها را جدا کرده و گوشت را له کنید. در سال‌های بعدی، می‌توانید گوشت‌های بریان یا کبابی با بافت سفت‌تر را معرفی کنید.
در یک سالگی، از دادن تکه‌های سفت یا رشته‌ای گوشت خودداری کنید، زیرا جویدن یا بلعیدن آن‌ها برای کودک دشوار است. همچنین از افزودن ادویه‌های تند یا قوی پرهیز کنید، زیرا ممکن است معده حساس کودک را تحریک کنند.
- تخم مرغ
تخم مرغ غذایی فوق‌العاده برای کودکان و بزرگسالان بخصوص کودکان یک ساله است. این غذا از سلامت چشم‌ها و رشد مغز حمایت می‌کند و سرشار از پروتئین، چربی‌های سالم و مواد مغذی است. می‌توانید تخم‌مرغ را به عنوان یک غذای کودک یک ساله، به‌صورت نیمرو، املت همزده یا آب‌پز سرو کنید. بااین‌حال، تخم‌مرغ یکی از غذاهای رایج آلرژی‌زا برای کودکان است. بیشتر کودکان این آلرژی را پشت سر می‌گذارند، اما باید علائم آن را بررسی کنید. این علائم شامل کهیر، احتقان بینی، مشکلات گوارشی، سرفه، خس‌خس و تنگی نفس است.
تخم‌مرغ به‌ندرت می‌تواند باعث آنافیلاکسی، یک واکنش شدید تهدیدکننده زندگی، شود که ممکن است راه‌های هوایی را تنگ کرده یا سرگیجه و از دست دادن هوشیاری ایجاد کند. اگر نگران حساسیت کودک به تخم‌مرغ هستید یا فرزندان بزرگ‌تری دارید که به آن حساسیت دارند، با پزشک مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: تغذیه مناسب برای کودکان کم وزن: 8 ماده غذایی برای افزایش وزن سالم کودک
- آووکادو
آووکادو غذایی عالی برای کودک یکساله است. بافت کرمی آن برای این سن مناسب است و ارزش تغذیه‌ای آن از رشد کودک حمایت می‌کند. ۳۰ تا ۴۰ درصد کالری‌های کودک باید از چربی‌ها تأمین شود. آووکادو سرشار از چربی‌های سالم است که به رشد مغز و قلب کمک می‌کند. نیم فنجان (۷۵ گرم) آووکادوی خام خردشده حدود ۹ گرم چربی غیراشباع سالم دارد.
می‌توانید آووکادو را به‌صورت مکعبی یا له‌شده روی نان تست کامل یا بیسکویت بمالید. همچنین می‌توانید آن را با میوه‌ها و سبزیجات نرم مانند کدو حلوایی پخته یا سیب‌زمینی شیرین ترکیب کنید تا کودک راحت‌تر طعم آن را بپذیرد.
- آب
زمانی که کودک به‌تدریج از شیر مادر یا شیر خشک فاصله می‌گیرد، نیاز به هیدراتاسیون دارد. آب انتخابی مناسب برای آبرسانی به بدن کودک است.
کودک یکساله باید حداقل ۱ لیوان (۲۳۰ میلی‌لیتر) آب در روز بنوشد، اما کل مایعات مصرفی (شامل شیر و آب) باید حدود ۴ فنجان (۹۶۰ میلی‌لیتر) در روز باشد. اگر کودک فعالیت بدنی زیاد دارد، بیمار است یا در آب‌وهوای گرم زندگی می‌کند، ممکن است به آب بیشتری نیاز داشته باشد. با افزایش وزن، نیاز به آب نیز بیشتر می‌شود.
اگر مطمئن نیستید که کودک یک ساله شما به‌اندازه کافی آب دریافت می‌کند، پوشک او را بررسی کنید. کودکی که هیدراته است، باید حداقل هر ۶ ساعت یک‌بار ادرار کند.
- کلم بروکلی، نخود فرنگی و هویج بخارپز
بخارپز کردن سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، نخود فرنگی و هویج، راهی عالی برای معرفی این گروه غذایی به کودک است. این سبزیجات سرشار از فیبر و ویتامین C هستند بنابراین اگر به غذای کودک یک ساله خود اهمیت می‌دهید، باید به قرار دادن این مواد غذایی در برنامه غذایی‌شان اهمیت دهید. هویج حاوی لوتئین برای سلامت چشم و نخود فرنگی پروتئین‌هایی برای ساخت عضلات دارد.
می‌توانید سبزیجات دیگری مانند شلغم، سیب‌زمینی شیرین یا کدو حلوایی را نیز اضافه کنید. این سبزیجات را می‌توان با ماست مزه‌دار یا حمص سرو کرد.
از سرو سبزیجات خام به کودکان یک ساله خودداری کنید، زیرا برای جویدن خیلی سفت هستند. همچنین مراقب باشید نخود فرنگی به گلوی کودک نپرد و برای کودکان کوچک‌تر، آن را له کنید.
- حبوبات له شده
نصف فنجان (۱۳۰ گرم) حبوبات له شده مثل لوبیا، حدود ۳۹ درصد از نیاز روزانه کودک به آهن را تامین می‌کند. لوبیاها (مانند لوبیا چیتی، قرمز یا سفید) منابع غنی آهن برای سلامت سلول‌های خونی هستند.
سرو لوبیا با غذاهای غنی از ویتامین C مانند کلم بروکلی، گوجه‌فرنگی خرد شده یا سیب‌زمینی شیرین له شده، جذب آهن را بهبود می‌بخشد. این ترکیب به ویژه برای کودکانی که گوشت نمی‌خورند، مهم است.
- حمص (هوموس)
حمص یک پیش غذای مدیترانه‌ای و ترکیبی از نخود و ارده کنجد است که پروتئین، چربی‌های سالم، ویتامین‌ها و مواد معدنی را تامین می‌کند. می‌توانید حمص را روی نان یا بیسکویت بمالید یا با پنیر یا سبزیجات بخارپز مانند هویج سرو کنید.
حمص به صورت آماده در فروشگاه‌ها موجود است، اما تهیه نوع خانگی آسان است. کافی است نخود کنسروی آبکش‌شده، سیر، ارده، روغن زیتون، نمک و فلفل را در غذاساز مخلوط کنید تا بافتی نرم به‌دست آید. با این حال، به یاد داشته باشید که دانه‌های کنجد که برای تهیه ارده کنجد استفاده می‌شوند، یکی از ۱۰ آلرژن غذایی رایج هستند و ۱۷ درصد از آلرژی‌های غذایی در کودکان را شامل می‌شوند. به همین دلیل، مطمئن شوید که این غذا و دیگر مواد غذایی حاوی کنجد را در مقادیر بسیار کم به کودکتان معرفی کنید و واکنش‌ها و علائم رایج مانند کهیر یا استفراغ را زیر نظر داشته باشید.
محصولات ماجان، مناسب‌ترین غذای کودک یک ساله
در این مطلب بر اهمیت تغذیه کودکان یک ساله و مناسب‌ترین غذای کودک یک ساله با مواد غذایی سالم و مغذی تاکید کردیم. وقتی صحبت از بهترین انتخاب برای تغذیه کودکان یک ساله به میان می‌آید، محصولات ماجان گزینه‌ای سالم و مطمئن برای تغذیه کودکان هستند که بسیاری از خانواده‌های ایرانی به آن اعتماد دارند.
آب ماجان اولین آب مناسب شیرخواران و کودکان در ایران، با روش‌های پیشرفته فیلتراسیون و استریلیزاسیون و بسته‌بندی تتراپک آکوا، کاملاً ایمن و بهداشتی است و نیازی به جوشاندن ندارد.
لبنیات ماجان شامل ماست، پنیر و شیر در وعده‌های غذایی مختلف قابل استفاده هستند. با انواع شیر غنی شده ماجان (فرادما و فراپاستوریزه) نیاز روزانه به کلسیم را تأمین کرده و حاوی ویتامین‌های D، A و گروه B هستند که به رشد، تقویت سیستم ایمنی و استخوان‌ها کمک می‌کنند.
ماست ماجان با دارا بودن باکتری‌های زنده مفید پروبیوتیک و پنیر ماجان با فرمولاسیون خاص، طعم ملایم و کم‌نمک، می‌توانند در کنار وعده‌های غذایی اصلی یا به عنوان میان وعده، مورد استفاده کودکان قرار بگیرند.
