آیا کودک شما برای مصرف غذاهای جامد آماده است؟
بسیاری از متخصصان مراقبت‌های بهداشتی، شیر دادن به نوزادان را در 6 ماه اول زندگی او توصیه می‌کنند. در این مدت، شیر مادر یا شیر خشک تنها غذایی است که نوزاد تازه متولد شده به آن نیاز دارد.
اما در سنین 4 تا 6 ماهگی، اکثر نوزادان آماده هستند تا غذاهای جامد را در کنار شیر مادر یا شیر خشک، به رژیم غذایی خود اضافه کنند. در این مدت، اکثر نوزادان از زبان خود برای بیرون راندن غذا از دهان خود استفاده نمی‌‌کنند. در عوض از زبان خود برای حرکت دادن غذا از جلوی دهان به عقب استفاده می‌کنند تا آن را ببلعند.
علاوه بر سن، علائم دیگری هم وجود دارد که نشان می‌دهد نوزادان برای مصرف غذاهای جامد آماده هستند. این علائم عبارتند از:
- بالا گرفتن سر
- تلاش برای نشستن
- بردن دست یا اسباب بازی به سمت دهان
- خم شدن به سمت غذا و باز کردن دهان (نشان می‌دهد که کودک غذا می‌خواهد)
- خم شدن به عقب و دور شدن از غذا (نشان می‌دهد که کودک سیر شده است)
اگر کودک شما می‌تواند این کارها را انجام بدهد و متخصص اطفال کودک شما هم موافقت می‌کند، می‌توانید شروع به اضافه کردن غذای جامد به رژیم غذایی مایع کودک خود کنید. همچنین اگر نوزاد شما نارس به دنیا آمده است، از پزشک اطفال یا متخصص تغذیه او در مورد زمان شروع مصرف غذاهای جامد راهنمایی بخواهید.
چرا نباید تا قبل از 6 ماهگی به کودک غذای جامد بدهیم؟
شیر مادر یا شیر خشک نوزاد، اولین غذای کودک است که انرژی و مواد مغذی مورد نیاز کودک شما را تا حدود 6 ماهگی تامین می‌کند (به استثنای برخی موارد که پزشک کودک شما مصرف انواع مکمل‌ها مثل ویتامین دی را تجویز می‌کند.) تغذیه با شیر مادر تا حدود 6 ماهگی، به محافظت از کودک شما در برابر بیماری‌ها و ابتلا به انواع عفونت‌ها کمک می‌کند.
صبر کردن تا حدود شش ماهگی برای دادن اولین غذای جامد، به کودک شما فرصت می‌دهد تا رشد کند و بتواند به طور کامل با غذاهای جامد کنار بیاید. از این سن به بعد، کودک شما قادر خواهد بود تا به تدریج خودش را تغذیه کند.
نحوه شروع غذاهای جامد برای کودک
در ابتدا، خوردن غذاهایی که له شده، پوره شده یا صاف شده و دارای بافت بسیار نرم هستند، برای کودک شما آسان‌تر است. برخی از غذاها خطر خفگی بالقوه دارند، بنابراین مهم است که به کودک خود غذاهایی بدهید که بافت مناسبی برای رشد او دارند. برای کمک به جلوگیری از خفگی، غذاهایی تهیه کنید که به راحتی با بزاق حل می‌شوند و نیازی به جویدن ندارند. و حتی از متد تغذیه به روش BLW برای کودک خود استفاده کنید.
همچنین کودک خود را تشویق کنید که آهسته غذا بخورد و همیشه در حالی که کودک در حال غذا خوردن است، مراقب او باشید.
به منظور شروع غذاهای جامد برای کودک خود، بهتر است به موارد زیر دقت کنید.
- غلات پخته شده و له شده را با شیر مادر، شیر خشک یا آب مخلوط کنید تا نرم شده تا نوش جان کردن آن برای کودک آسان‌تر شود. در این میان استفاده از غلات پوره شده مثل حریره بادام می‌تواند گزینه عالی برای شروع باشد.
- سبزیجات، میوه‌ها و سایر غذاها را له یا پوره کنید تا یکدست شوند.
- میوه‌ها و سبزیجات سفت مانند سیب و هویج معمولا باید پخته شوند تا به راحتی له یا پوره شوند.
- غذا را آنقدر بپزید که نرم شود و به راحتی با چنگال له شود.
- قبل از پختن پروتئین‌های حیوانی، تمام چربی، پوست و استخوان‌های مرغ، گوشت و ماهی را جدا کنید.
- دانه‌ها و هسته‌های سفت را از میوه‌ها جدا کنید و سپس میوه را به قطعات کوچک برش بدهید.
بیشتر بخوانید: چه زمانی و چگونه غذاهای جامد را به نوزاد خود معرفی کنیم؟
نکاتی برای شروع بهتر غذاهای جامد برای کودک
غذاهایی وجود دارد که باید از دادن آن‌ها به کودکان خودداری کنید. به عنوان مثال، شکر یا نمک را به غذای کودک خود اضافه نکنید. نوزادان نباید غذاهای نمکی بخورند، زیرا برای سلامت کلیه‌هایشان مفید نیست. همچنین از بروز بیمارهای زمینه‌ای مانند فشار خون در بزرگسالی جلوگیری می‌کند. مصرف شکر و دیگر اشکال قندهای مصنوعی هم می‌تواند باعث پوسیدگی دندان شود.
غذا خوردن یک مهارت کاملا جدید است. برخی از نوزادان یاد می‌گیرند که غذاها و بافت‌های جدید را سریع‌تر از دیگر کودکان بپذیرند. به تلاش خود ادامه دهید و کودک خود را تشویق و تحسین کنید.
به خصوص در ابتدا، زمان زیادی برای طی این مرحله بگذارید. با سرعت کودک خود حرکت کنید و اجازه دهید کودکتان به شما نشان بدهد که چه زمانی گرسنه یا سیر است. وقتی کودکتان علائمی نشان داد که به اندازه کافی سیر شده است، توقف کنید. این علائم می‌تواند شامل محکم بستن دهان، یا برگرداندن سرشان به سمت دیگر باشد. اگر از قاشق استفاده می‌کنید، قبل از غذا دادن منتظر بمانید تا کودک دهان خود را باز کند. کودک خود را مجبور به خوردن غذا نکنید. اگر این بار علاقه‌ای ندارند، تا دفعه بعد صبر کنید.
صبور باشید و به معرفی کردن انواع غذاها ادامه بدهید، حتی آن‌هایی که به نظر می‌رسد کودکتان دوست ندارد. ممکن است 10 بار یا بیشتر طول بکشد تا کودک شما به غذاها، طعم‌ها و بافت‌های جدید عادت کند. روزهایی خواهد بود که آن‌ها بیشتر غذا می‌خورند و روزهایی هم میل به غذا خوردنشان کم است. همچنین ممکن است در روزهایی همه چیز را رد می‌کنند. نگران نباشید. همه این مراحل کاملا طبیعی است.
اجازه دهید کودکتان از لمس و نگه داشتن غذاها در دست خود لذت ببرد. به محض اینکه ابراز علاقه کرد، به او اجازه بدهید تا با استفاده از دست‌ها و انگشتان خود غذا بخورد. اگر از قاشق استفاده می‌کنید، ممکن است کودک شما دوست داشته باشد آن را در دستش نگه دارد یا قاشق دیگری را امتحان کند تا خودش غذا بخورد.
از نشاندن کودک در مقابل تلویزیون، تلفن همراه یا تبلت خودداری کنید تا حواس او پرت شود.
به آن‌ها نشان بدهید که چگونه غذا می‌خورید. نوزادان بیشتر رفتارشان را از والدین و سایر فرزندان خانواده تقلید می‌کنند. تا جایی که امکان دارد، برای صرف غذا در کنار هم بنشینید و کودک را به وعده‌های غذای خانوادگی عادت بدهید.
نکات ایمنی و بهداشتی در معرفی غذای جامد به کودک
هنگامی که کودک خود را با غذاهای جامد آشنا می‌کنید، مهم است که بیشتر مراقب باشید. رعایت این نکات را در حین دادن غذاهای جامد به کودک خود مد نظر قرار بدهید:
- همیشه قبل از تهیه غذا، دست‌های خود را بشویید و سطوح مخصوص آشپزی را تمیز نگه دارید.
- غذاهای داغ را خنک کنید و قبل از دادن آن به کودکتان، دمای آن را آزمایش کنید.
- میوه‌ها و سبزیجات خام را بشویید و پوست بگیرید.
- از دادن غذاهای سفت مانند آجیل کامل، هویج یا سیب خام به نوزادان خودداری کنید.
- هسته‌ها و دیگر بخش‌های سفت را از میوه‌ها و استخوان را از گوشت جدا کنید.
- غذاهای گرد و کوچک مانند انگور که امکان پریدن به گلوی نوزاد را دارند، به قطعات کوچک برش بدهید.
- برای پیشگیری از آسیب خفگی، همیشه هنگام غذا خوردن در کنار کودک خود بمانید.
بهترین غذاهای جامد اول برای کودک
انتخاب بهترین غذای جامد اول برای کودک شما به عوامل مختلفی از جمله فواید تغذیه‌ای، سهولت هضم و آمادگی کودک شما بستگی دارد. در اینجا چند گزینه عالی برای انتخاب بهترین غذای کودک آورده شده است:
1. غلات تک دانه غنی شده با آهن
آهن برای رشد کودک بسیار مهم است و غلات غنی شده با آهن می‌تواند به رشد او کمک کند.
طرز تهیه: انواع غلات مانند برنج، بلغور جوی دوسر یا جو را با شیر مادر، شیر خشک یا آب مخلوط کنید تا به میزان کافی رقیق شود.
همچنین می‌توانید برای غنی‌تر شدن این ترکیب، به غلات شیر فراپاستوریزه کم چرب مناسب کودکان ماجان اضافه کنید. این شیر که می‌تواند از 12 ماهگی به بعد در رژیم غذایی کودک قرار بگیرد، اولین و تنها شیر ESL مخصوص کودکان در ایران است که با انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز کودکان از جمله ویتامین آ، د، گروه ویتامین‌های ب و مواد معدنی همچون آهن، روی و منیزیم غنی شده و فاقد آفلاتوکسین، آنتی‌بیوتیک، فلزات سنگین و عوامل میکروبی است. در نتیجه انتخاب ماجان می‌تواند سالم‌ترین گزینه برای سلامت فرزند شما باشد.
2. سبزیجات پوره شده
سبزیجات، ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری را برای کودک فراهم می‌کنند.
طرز تهیه: با سبزیجات با طعم ملایم مثل هویج، سیب‌زمینی شیرین و کدو حلوایی شروع کنید و یادتان باشد هویج و سیب زمینی هر دو جزو سوپرفودهای مناسب کودک هستند.
بیشتر بخوانید: همه چیز در مورد شروع غذای کمکی کودک
3. میوه‌های پوره شده
میوه‌ها دارای ویتامین‌ها، مواد معدنی و قند طبیعی هستند و یک طعم جذاب برای بیشتر کودکان محسوب می‌شوند. در هنگام شروع می‌توانید از میوه‌هایی مثل سیب، گلابی و موز استفاده کنید.
4. گوشت پوره شده
گوشت، پروتئین و آهن مورد نیاز بدن کودک را تامین می‌کند که برای رشد کودک به ویژه در سال‌های نخست زندگی او حیاتی است.
طرز تهیه: گوشت انتخابی خود (مرغ، بوقلمون و یا گوشت گاو) را کاملا بپزید و مخلوط کنید تا به صورت یکدست پوره شود.
غذای آماده کودک ماجان، یک انتخاب سالم
در هنگام شروع معرفی غذاهای جامد برای کودک، در کنار انتخاب انواع غذاهای خانگی می‌توانید غذاهای آماده کودک ماجان را هم انتخاب کنید. این غذاها که در 5 طعم فرنی برنج، حریزه بادام، گندم، چند غله با خرما، گندم و عسل (محصول گندم و عسل مناسب برای بعد از 1 سالگی) و مناسب با ذائقه کودکان بالای 6 ماه آماده شده‌اند، اطمینان حاصل می‌کنند که کودک شما تمام مواد معدنی و مغذی مورد نیاز خود را در ماه‌های اول زندگی به میزان کافی دریافت می‌کند.
انواع غذای آماده کودک ماجان به واسطه فرآیند تولید به روش فرادما، در دمای 150 درجه سانتی‌گراد به مدت سه ثانیه حرارت می‌بینند و تمامی میکرو ارگانیسم‌های بیماری‌زا و غیر بیماری‌زا در آن‌ها از بین می‌رود. سپس در محیطی کامل استریل و بدون دخالت دست، در بسته‌بندی‌های تتراپک شش لایه بسته‌بندی می‌شوند.
این محصول بدون نیاز به مواد نگهدارنده بوده و به ویژه در شرایطی که در خارج از خانه یا در مسافرت هستید، نیازهای تغذیه‌ای کودک شما را برطرف می‌کند.
