شروع غذای کمکی یکی از مراحل مهم رشد نوزاد است. شناخت علائم آمادگی نوزاد برای غذای کمکی به شما کمک میکند زمان مناسب برای معرفی غذاهای جامد را بشناسید و تجربهای لذتبخش و ایمن برای کودک خود فراهم کنید. در این مقاله با نشانهها، نکات مهم و روشهای شروع غذای کمکی آشنا خواهید شد.
علائم آمادگی نوزاد برای غذای کمکی
پزشکان توصیه میکنند تا زمانی که نوزاد حدودا شش ماهه نشده است، مصرف غذاهای جامد را شروع نکنید. همچنین شروع غذای کمکی قبل از چهار ماهگی به هیچ عنوان توصیه نمیشود.
حدود شش ماهگی، نوزادان به تغذیه اضافی و مواد معدنی مانند آهن و روی نیاز دارند که این مواد را میتوان از طریق غذاهای جامد تامین کرد. این سن، زمان مناسبی است تا نوزاد با طعمها و بافتهای جدید علاوهبر شیر مادر یا شیر خشک آشنا شود و ذائقه غذایی او شکل بگیرد.
چطور میتوان فهمید که زمان شروع غذاهای جامد فرا رسیده است؟ در اینجا برخی علائم وجود دارند که نشان میدهند نوزاد شما برای غذا خوردن آماده است. این علائم عبارتند از:
- نوزاد کنترل خوبی بر سر و گردن خود دارد و میتواند روی صندلی مخصوص غذا بنشیند.
- نوزاد به غذا علاقهمند شده است؛ ممکن است دیگران را حین خوردن غذا تماشا کند، به سمت غذا دست دراز کند و وقتی غذا نزدیک میشود، دهانش را باز کند.
- غذا را از دهان خود بیرون نمیریزد؛ البته این یک واکنش طبیعی زبان است که بین چهار تا شش ماهگی از بین میرود.
اگر این نشانهها را در کودک مشاهده کردید، با پزشک اطفال مشورت کنید تا زمان مناسب شروع غذاهای جامد مشخص شود.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه اولین غذای کمکی نوزاد و نکات مهم آن
نشانههای آماده نبودن نوزاد برای غذای کمکی
همانطور که برخی علائم نشان میدهند نوزاد شما برای شروع غذای کمکی آماده شده است، برخی نشانهها نیز مشخص میکنند که هنوز زمان مناسبی برای انجام این کار نیست. اگر نوزاد این موارد را نشان میدهد، بهتر است مدتی دیگر صبر کرده، یا با پزشک کودک درباره نحوه شروع غذاهای کمکی مشورت کنید.
نشانههای آماده نبودن نوزاد برای شروع غذاهای کمکی عبارتند از:
عدم کنترل سر و گردن: اگر نوزاد هنوز نمیتواند سر خود را پایدار نگه دارد یا برای نشستن به حمایت زیادی نیاز دارد، احتمالا برای خوردن غذاهای جامد آماده نیست.
بیتوجهی به غذا: اگر هنگام غذا خوردن دیگران علاقهای نشان نمیدهد، به سمت غذا دست دراز نمیکند یا هنگام نزدیک شدن قاشق واکنشی ندارد، هنوز آمادگی لازم برای غذا خوردن را ندارد.
رفلکس بیرون راندن زبان فعال: نوزادان در ماههای اولیه زندگی یک رفلکس طبیعی دارند که باعث میشود زبانشان به طور ناخودآگاه غذا یا اشیای خارجی را از دهان بیرون براند. اگر هنگام امتحان غذا، نوزاد بیشتر غذا را بیرون میریزد، احتمالا هنوز این رفلاکس فعال است و بهتر است کمی صبر کنید.
اگر هر یک از این نشانهها را مشاهده کردید، جای نگرانی نیست. هر کودک با سرعت رشد متفاوتی پیش میرود. میتوانید چند هفته بعد دوباره تلاش کنید یا در صورت تردید، با پزشک مشورت کنید.
چطور غذاهای جامد را برای نوزاد آغاز کنیم؟
زمانی که زمان مناسب رسید، میتوانید با یک نوع غلات تکدانه و غنیشده با آهن شروع کنید. یک تا دو قاشق غذاخوری غلات را با شیر مادر، شیر خشک یا آب مخلوط کرده و با قاشق کوچک نوزادی به او بدهید. از افزودن غلات یا غذاهای دیگر به بطری نوزاد خودداری کنید چون این کار ممکن است باعث افزایش وزن بیش از حد کودک شود. به نوزاد خود فرصت دهید تا از قاشق غذا بخورد و یاد بگیرد که وقتی سیر است، خوردن را متوقف کند.
بعد از اینکه نوزاد با غذای جامد آشنا شد، میتوانید غذاهای دیگر مانند گوشت چرخکرده یا پورهشده، میوهها، سبزیجات، حبوبات، عدس و ماست را به او معرفی کنید. هر بار فقط یک غذای جدید بدهید و چند روز صبر کنید تا مطمئن شوید نوزاد به آن غذا واکنش آلرژیک ندارد (معرفی زودهنگام غذاهای آلرژیزا ممکن است پیشگیریکننده باشد، اما با نظارت).
غذاهایی که احتمال حساسیتزایی بیشتری دارند شامل بادامزمینی، تخممرغ، غذاهای دریایی، آجیل، گندم و سویا هستند. تاخیر در شروع این غذاها از آلرژی پیشگیری نمیکند. اما اگر نگران آلرژی غذایی احتمالی هستید، به خصوص اگر اعضای نزدیک خانواده شما آلرژی یا شرایط مرتبط با آلرژی مانند اگزما یا آسم دارند، با پزشک مشورت کنید. بهطور مثال نوزادانی که اگزمای شدید یا حساسیت به تخممرغ دارند، بیشتر ممکن است به بادامزمینی آلرژی پیدا کنند. بنابراین با پزشک مشورت کنید تا بدانید که چگونه و چه زمانی این غذاها را به نوزاد خود معرفی کنید.
هنگام شروع غذای جامد برای نوزاد، از این غذاها خودداری کنید:
- غذاهای دارای شکر افزوده یا شیرینکنندههای بدون کالری
- غذاهای سرشار از نمک
- عسل (مصرف عسل تا پیش از یک سالگی ممنوع است و میتواند در نوزادان باعث بوتولیسم شود)
- آبمیوه، شیر، ماست یا پنیر غیرپاستوریزه
- شیر گاو معمولی یا نوشیدنیهای سویا قبل از ۱۲ ماهگی به جای شیر مادر یا شیر خشک
- غذاهایی که ممکن است باعث خفگی شوند (هات داگ، هویج خام، انگور، پاپکورن، آجیل)
- آبمیوه صنعتی به نوزادان زیر ۱۲ ماه نباید داده شود (خطر پوسیدگی دندان و اسهال)
به مرور زمان انواع غذاها را از همه گروههای غذایی به نوزاد معرفی کنید. اگر او از غذایی خوشش نیامد، ناامید نشوید؛ ممکن است هشت تا 10 بار یا بیشتر طول بکشد تا غذاهای جدید را بپذیرد.
بهترین زمان برای معرفی غذای کمکی به نوزاد چه زمانی است؟
زمانی که برای اولین بار غذا را معرفی میکنید، بهتر است هر دو آرام و خوشحال باشید. بهترین زمان حدود ۴۵ دقیقه تا یک ساعت بعد از شیردهی است. اگر نوزاد خیلی گرسنه باشد، کلافه میشود و فقط شیر میخواهد و اگر کاملا سیر باشد، غذای کمکی را پس میزند.
با گذشت زمان، یاد میگیرید که نوزاد چه زمانی گرسنه است، چه زمانی سیر است، چه زمانی علاقهای ندارد یا چه زمانی خسته است.
نشانههای گرسنگی در نوزادان شامل موارد زیر است:
- هیجانزده شدن وقتی که شما شروع به آماده کردن غذای او میکنید
- خم شدن به سمت شما زمانی که در صندلی مخصوص غذا خوردن نشسته است
- باز کردن دهان زمانی که آمادهاید تا به او غذا بدهید
نشانههای بیعلاقه بودن نوزاد به غذا شامل موارد زیر است:
- برگرداندن سر
- حواسپرتی یا علاقه نداشتن
- هل دادن قاشق به کنار
- بستن دهان
به یاد داشته باشید که اشتهای نوزاد شما ممکن است از روزی به روز دیگر متفاوت باشد.
بهترین غذای کمکی با غذاهای آماده ماجان
حالا که نوزاد شما به شش ماهگی رسیده و برای خوردن غذاهای کمکی و جامد آماده شده، بهترین زمان است تا غذاهای آماده کودک ماجان را به او معرفی کنید. این غذاها در پنج طعم فرنی برنج، حریره بادام، چند غله با خرما، گندم و گندم و عسل (ویژه کودکان بالای یک سال) عرضه میشوند. غذاهای آماده کودک ماجان با ویتامینها و مواد معدنی غنی شدهاند و همه نیازهای تغذیهای کودکان را برآورده میکنند. این غذاها نیازی به گرم کردن یا جوشاندن ندارند و پس از باز کردن بستهبندی تترا پک شش لایه، ظرف ۲۴ ساعت قابل مصرف هستند (با مشورت پزشک).
