ویژگیهای غذای کودک 6 ماهه
در 6 ماهگی، شیر مادر همچنان منبع حیاتی تغذیه کودک است، اما به خودی خود کافی نیست. در این سن باید کودک خود را علاوه بر شیر مادر، با غذاهای جامد هم آشنا کنید تا به نیازهای او پاسخ بهتری دهید.
مطمئن شوید که اولین غذاهای جامد را به کودک بعد از شیردهی یا در فواصل بین شیردهی میدهید. در این صورت، کودک شما به میزانی که تمایل داشت شیر میخورد و اگر غذای جامد نخورد، گرسنه نمیماند.
هنگامی که شروع به تغذیه کودک خود با غذاهای جامد میکنید، بیشتر مراقب سلامتی او باشید. وقتی کودک به صورت مستقل و با خواست خود شروع به غذا خوردن میکند، ممکن است میکروبها از دستهای او به دهانش سرایت کنند. در نتیجه با شستن دستهای خود و کودکتان قبل از غذا خوردن، از او در برابر بیماریها محافظت کنید.
به یاد داشته باشید که وقتی کودک شما 6 ماهه است، جویدن را به تازگی یاد میگیرد. در نتیجه، اولین غذاهای او باید نرم باشند تا قورت دادن آنها بسیار آسان باشد و خطر خفگی ایجاد نکند. انواع فرنی، میوهها و سبزیجات پوره شده، انتخاب خوبی برای شروع غذای جامد کودک هستند.
همچنین تجربه طعم غذاهای جدید ممکن است کودک شما را سردرگم کند. پس به او زمان بدهید تا به غذاها و طعمهای جدید عادت کند. صبور باشید و کودکتان را مجبور به غذا خوردن نکنید. مراقب نشانههای سیر شدن کودک باشید و در صورت دیدن آن نشانهها، غذا دادن به او را متوقف کنید.
در ابتدا، معده کودک بسیار کوچک است، بنابراین در هر وعده غذایی میتواند مقدار کمی غذا بخورد. در نتیجه دو بار در روز، فقط دو تا سه قاشق غذاخوری غذای نرم به کودک بدهید. همانطور که کودک شما رشد میکند، معده او هم رشد میکند و با گذشت زمان میتواند در هر وعده غذایی، غذای بیشتری بخورد.
بیشتر بخوانید: غذاهای جامد برای کودک را چگونه آغاز کنیم؟ انواع غذاهای جامد ساده برای کودک


تغذیه کودک 6 تا 8 ماهه
از 6 تا 8 ماهگی، دو تا سه بار در روز به کودک خود نصف فنجان غذای نرم بدهید. در این سن میتوانید انواع میانوعدههای سالم (مثل میوههای له شده) را در فاصله بین وعدههای غذایی اصلی به کودک بدهید.
البته کودک شما در این سن در کنار دریافت غذاهای جامد باید همچنان به خوردن شیر مادر یا شیر خشک هم ادامه بدهد. بنابراین اینها هم باید در جدول غذایی کودک شما قرار بگیرند.
بیشتر بخوانید: بهترین سوپرفودها برای کودکان
تغذیه کودک در 9 تا 11 ماهگی
از 9 تا 11 ماهگی، کودک شما میتواند سه تا چهار بار در روز، نصف فنجان غذا را به همراه یک میانوعده سالم بخورد. حالا میتوانید به جای له کردن، غذاهای نرم را به قطعات کوچک خرد کنید. حتی ممکن است کودک شما با کمک دستانش شروع به غذا خوردن کند.
یادتان باشد در این سن هم همچنان شیر مادر همراه خوبی برای رشد کودکتان است پس هر زمان که کودک شما گرسنه است، شیر دادن (شیر مادر یا شیر خشک) به او را ادامه دهید.
به یاد داشته باشید که غذاهایی که به کودک خود میدهید، باید سرشار از انرژی و مواد مغذی باشد. غلات و سیبزمینی، سبزیجات و میوهجات، حبوبات و دانهها و مقدار کمی روغن یا چربی (برای دریافت انرژی) را در وعدههای غذایی هر روزه کودک خود بگنجانید. همچنین کودکان برای تامین پروتئین بدن در حال رشد خود، به مصرف هر روزه لبنیات (به جز شیر)، تخم مرغ، گوشت قرمز، ماهی و مرغ نیاز دارند. خوردن انواع غذاها در روز، به کودک شما این فرصت را میدهد که تمام مواد مغذی مورد نیازش را دریافت کند.
اگر کودک شما از خوردن غذاهای جدید امتناع کرده یا آنها را از دهانش به بیرون تف میکند، او را مجبور به خوردن آن ماده غذایی نکنید. فقط چند روز صبر کنید و دوباره همان غذا را امتحان کنید. همچنین میتوانید مقدار کمی از آن را با غذای دیگری که کودک شما دوست دارد، مخلوط کنید.
جدول شروع غذای کمکی نوزاد
قرار دادن کودک از سنین کم در معرض انواع غذاها و بافتها، پذیرش غذا را در آنها افزایش میدهد و باعث میشود تا در سالهای بعدی کمتر به مشکلاتی همچون بدغذایی و حتی آلرژیهای غذایی دچار شوند.
وقتی شروع به دادن غذاهای جامد به کودک خود میکنید، هر 3 تا 4 روز یک بار، یک غذای جدید را به او معرفی کنید. این روش به شما فرصت میدهد تا تشخیص بدهید که بدن کودک به ماده غذایی مورد نظر واکنش یا آلرژی نشان میدهد یا نه. برای شروع، 1 تا 2 قاشق از غذای مورد نظر را به او بدهید و به تدریج مقدار آن را افزایش دهید.
در ادامه با انواع جدول غذایی کودک آشنا میشوید. در جداول زیر برحسب نوع ماده غذایی مناسب کودک، انواع مواد غذایی را که کودک شما در سنین 6 تا 12 ماهگی میتواند مصرف کند، به شما معرفی میکنیم. میتوانید از این مواد غذایی در تهیه انواع پورهها، سوپها، پنکیکها استفاده و کودک خود را با طعمها و بافتهای مختلف آشنا کنید.
غلات کامل در جدول شروع غذای کمکی نوزاد
انواع غلات کامل میتوانند با مزایای مختلفی برای سلامتی کودک شما همراه باشند. بنابراین مصرف غلات کامل را به روشهای مختلف در تغذیه کودک خود بگنجانید. در این مطلب میتوانید به صورت کامل با غلات کامل در غذای کودک و خواص آنها آشنا شوید.
بهترین غلات کامل مناسب جدول غذایی کودک برای کودکان 6 تا 12 ماهه عبارتند از:
جو | برنج قهوهای | آرد ذرت | ارزن |
جو دوسر | کینوا | چاودار | گندم |
میوههای مناسب تغذیه کودک 6 تا 12 ماهه
میوهها یکی از مهمترین منابع فیبر در غذای کودک هستند. میوهها را تا سن 8 ماهگی کودک، به صورت پخته سرو کنید البته موز رسیده، آووکادو و انواع توتها مثل توتفرنگی و بلوبری نیازی به پختن ندارند. همچنین به یاد داشته باشید که انواع توتها، انگورها و میوههای کوچک دیگر، در صورتی که به صورت کامل به کودک داده شوند، خطر خفگی را در پی دارند. این میوهها را له کرده یا به نصف یا چهار قسمت تقسیم کنید.
جدول غذایی کودک بر حسب بهترین میوهها برای کودکان 6 تا 12 ماهه عبارتند از:
سیب | زردآلو | موز | طالبی |
انجیر | انگور | کیوی | انبه |
پرتقال | نارنگی | هلو | گلابی |
آناناس | آلو | بلوبری | توتفرنگی |
هندوانه | آووکادو | توت | شاتوت |
سبزیجات مناسب تغذیه کودک 6 تا 12 ماهه در جدول غذایی کودک
انواع سبزیجات و صیفیجات را فقط زمانی میتوانید به صورت تکهای برای کودک خود سرو کنید که او توانایی جویدن پیدا کرده باشد. تا قبل از آن، برای جلوگیری از خطر خفگی، آنها را پوره کرده یا به صورت کاملا ریز خرد کنید.
مفیدترین سبزیجات مناسب برای کودکان 6 تا 12 ماهه عبارتند از:
مارچوبه | چغندر | کلم بروکلی | کلم قمری |
کدو حلوایی | هویج | گل کلم | کرفس |
کلم سبز | لوبیا سبز | کلم پیچ | قارچ |
پیاز | نخود فرنگی | سیب زمینی | کدو سبز |
اسفناج | سیب زمینی شیرین | گوجهفرنگی | شلغم |
پروتئین و لبنیات مناسب تغذیه کودک 6 تا 12 ماهه در جدول غذایی کودک
انواع گوشت را قبل از دادن به کودک، کاملا بپزید تا پخته و نرم شوند. به یاد داشته باشید که کودکان زیر یک سال مجاز به خوردن شیر گاو نیستند. لازم است مادران از سرو شیر گاو به عنوان نوشیدنی تا 1 سالگی خودداری کنند.
انواع کره تهیه شده از آجیل (مثل کره بادام زمینی) چنانچه به تنهایی به کودک داده شوند، خطر چسبیدن به مجرای گلوی او و خفگی را در پی دارند. کرههای آجیلی را در حریره جو دوسر کودک مخلوط کرده، یا به صورت لایه نازک روی موز یا نان تست پخش کنید و سپس به کودک خود بدهید.
بهترین مواد غذایی حاوی پروتئین و همچنین لبنیات مجاز برای استفاده کودک 6 تا 12 ماهه شما عبارتند از:
کره بادام درختی | انواع حبوبات | گوشت گاو | پنیر |
گوشت مرغ | تخم مرغ | کره بادام زمینی | ماست پروبیوتیک |
ماهی قزلآلا | ماهی سالمون | میگو | توفو |
از آنجایی که ماهی جز غذاهای آلرژن است، بهتر است قبل از معرفی ماهی، صبر کنید تا کودک شما چند غذای کم آلرژی دیگر مانند غلات و میوه ها و سبزیجات پوره شده را امتحان کند و هیچ واکنشی نداشته باشد.
جدول غذایی کودک شش ماهه تا یک ساله
جدول زیر، فهرستی از غذاهای پیشنهادی است که میتوانید به کودک 6 ماهه تا یک ساله خود بدهید. با این حال توجه داشته باشید که هر نوزادی متفاوت است و نیازهای تغذیهای مخصوص به خود را دارد، بنابراین در خصوص تغذیه او حتما با پزشک اطفال یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
وعده غذایی | 6 ماهگی | 6 تا 9 ماهگی | 9 تا 12 ماهگی |
قبل از صبحانه | شیر مادر | شیر مادر | شیر مادر |
صبحانه | شیر مادر غلات مخصوص نوزادان غنی شده با آهن و ترکیب شده با شیر مادر، شیر خشک یا آب | شیر مادر غلات مخصوص نوزادان غنی شده با آهن و ترکیب شده با شیر مادر، شیر خشک یا آب میوه پوره شده | شیر مادر غلات مخصوص نوزادان غنی شده با آهن و ترکیب شده با شیر مادر، شیر خشک یا آب میوههای نرم |
میانوعده صبحگاهی | شیر مادر | شیر مادر تکههای کوچک نان غلات کامل یا بیسکویت مخصوص کودکان | غلات مخصوص نوزادان شیر مادر |
ناهار | شیر مادر | شیر مادر سبزیجات پوره شده گوشت گاو یا جایگزینهای آن شامل ماهی، سبزیجات بخارپز، حبوبات، تخم مرغ و میوه پوره شده | شیر مادر غلات مخصوص نوزادان غنی شده با آهن و ترکیب شده با شیر مادر، شیر خشک یا آب گوشت گاو یا جایگزینهای آن پاستا یا برنج به همراه سبزیجات پخته و ریز خرد شده میوههای نرم شیر مادر |
میانوعده عصرگاهی | شیر مادر | شیر مادر | مافین ساده تکههای پنیر شیر مادر |
شام | شیر مادر غلات مخصوص نوزادان غنی شده با آهن و ترکیب شده با شیر مادر، شیر خشک یا آب گوشت گاو یا جایگزینهای آن | شیر مادر غلات مخصوص نوزادان غنی شده با آهن و ترکیب شده با شیر مادر، شیر خشک یا آب گوشت گاو یا جایگزینهای آن میوهها یا سبزیجات پوره شده | گوشت گاو یا جایگزینهای آن پاستا یا برنج به همراه سبزیجات پخته و ریز خرد شده میوههای نرم به همراه ماست ماجان شیر مادر |
میانوعده قبل از خواب | شیر مادر | شیر مادر تکههای کوچک نان غلات کامل یا بیسکویت مخصوص کودکان | شیر مادر تکههای کوچک نان غلات کامل یا بیسکویت مخصوص کودکان |


نکات مهم در تدوین جدول غذایی کمکی کودک
غذا خوردن، مرحلهای خاص از رشد کودک است. هر عادت و رفتاری که در این مرحله از زندگی به کودک خود یاد بدهید، احتمالا تا پایان عمر همراه او میماند. بنابراین بسیار مهم است که عادات درست غذا خوردن را از همان سنین کودکی در او پرورش بدهیم.
هنگام آماده کردن جدول غذایی کودک و غذا خوردن او، به این نکات توجه کنید:
- قبل از تهیه غذا و دادن شیر یا غذا به نوزاد، دستهای خود و نوزادتان را بشویید.
- کودک را روی صندلی مخصوص کودک بنشانید و از کمربند ایمنی برای ثابت کردن او در سر جایش استفاده کنید.
- کودک خود را روبهروی خود بنشانید تا نسبت به او کاملا مسلط باشید و پر و یا خالی بودن دهانش را بررسی کنید.
- از وعدههای کم شروع کنید و روزی 1 تا 2 قاشق غذای له شده یا پوره شده را به او بدهید.
- کودکتان را تشویق کنید که از قاشق و انگشتانش برای غذا خوردن استفاده کند. نکات مهم برای غذا خوردن کودک با قاشق را در مجله ماجان بخوانید.
- از کودک خود بخواهید که نوشیدن مایعات را با استفاده از یک فنجان تمرین کند.
- باقیمانده غذایی که را که کودکتان نخورده، دور بریزید.
- زمانی که کودکتان آرام و کاملاً بیدار است، به او غذا بدهید. غذا خوردن در هنگام خوابآلودگی، احتمال پریدن غذا به گلو و خفگی را بالا میبرد.
- مراقب نشانههای سیری یا گرسنگی فرزند خود باشید. اگر کودک سرش را از غذا برمیگرداند، احتمالا به این معنی است که دهانش هنوز پر است، یا سیر شده است. از غذا دادن اجباری به کودک خودداری کنید.
- غذای کودک نیازی به افزودن طعمدهندههایی چون نمک یا شکر ندارد. بنابراین این دو ماده را به غذای کودک اضافه نکنید.
- تا قبل از یک سالگی از دادن عسل به کودک خودداری کنید.
غذاهای آماده ماجان، منبع سالم تغذیهای برای جدول غذایی کودک
یکی از بهترین غذاهایی که میتوانید به صورت روزانه در جدول غذایی کودک خود قرار بدهید، غذای کودک آماده ماجان است. این غذاها که در 5 طعم فرنی برنج، حریره بادام، چند غله با خرما، گندم و گندم عسل (ویژه کودکان بالای یک سال) تهیه شدهاند، بسیار خوشمزه و در عین حال سالم بوده و والدین کودک را از دغدغه هر روزه تامین غذای سالم برای کودک بینیاز میکنند.
غذاهای آماده ماجان با ویتامینها و مواد معدنی ضروری برای رشد و تقویت سیستم ایمنی کودکان غنی شده و تا 6 ماه (در صورت باز نشدن بستهبندی) در دمای محیط قابلیت نگهداری دارند. پس از باز کردن بستهبندی غذاها، باید آنها را به یخچال منتقل کرده و ظرف مدت 24 ساعت مصرف کنید.