کلسیم چیست؟ بررسی اهمیت کلسیم برای کودکان
کلسیم (به انگلیسی: Calcium) پنجمین عنصر فراوان در بدن انسان است که نقشی حیاتی در شکل‌گیری ساختار و تحکیم استخوان‌ها در دوران رشد به ویژه نوزادی و کودکی دارد. همچنین بدن شما به کلسیم برای حرکت دادن عضلات، تنظیم ضربان قلب، انتقال پیام بین مغز و سایر اعضای بدن، لخته شدن طبیعی خون در رگ‌ها و ترشح هورمون‌های تاثیر‌گذار بر عملکردهای ضروری بدن نیاز دارد.
اگر کلسیم به میزان کافی دریافت نکنیم چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر بدن شما به میزان کافی کلسیم دریافت نکند، ساختار استخوان‌هایش ضعیف می‌شود. این به این دلیل است که بدن کلسیم را از استخوان‌ها خارج می‌کند تا در صورت نیاز از آن در جای دیگری استفاده کند. وقتی شما جوان هستید، بدن‌تان می‌تواند کلسیم را در استخوان‌ها ذخیره کند. میزان ذخیره کلسیم در استخوان‌ها در سن بلوغ به حداکثر میزان خود می‌رسد. با افزایش سن، توانایی ذخیره کلسیم در استخوان‌ها از بین می‌رود. اگر کلسیم مورد نیاز کودک تامین نشود، می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌هایی مانند راشیتیسم در کودکان و استئومالاسی یا پوکی استخوان در سنین بالاتر شود.
چگونه متوجه شویم کودکمان کمبود کلسیم دارد؟
هیپوکلسمی (به انگلیسی Hypocalcemia) زمانی اتفاق می‌افتد که سطح کلسیم در خون بسیار کاهش یابد. نوزاد با سطح کلسیم پایین در خون، مستعد دریافت بسیاری بیماری‌ها است که در صورت عدم درمان منجر به بیماری‌های استخوان و اعصاب در بزرگسالی می‌شود. علائم کمبود کلسیم در کودکان شامل موارد زیر است:
- قد کوتاه
- پوست خشک
- موی خشک
- ناخن‌های شکننده
- گرفتگی عضلات
- تشنج
- مشکلات دندان
- احساس سوزن سوزن شدن در انگشتان دست و پا
میزان کلسیم مورد نیاز روزانه کودکان در سنین مختلف چقدر است؟
کودک شما در مراحل مختلف زندگی به مقادیر متفاوتی کلسیم نیاز دارد. بهتر است که کلسیم مورد نیاز کودکان از انواع منابع غذا تامین شود، در غیر این صورت پزشک متخصص کودک ممکن است مکمل‌های کلسیم را پیشنهاد کند. کلسیم مورد نیاز روزانه کودکان به صورت زیر است:
- نوزادان تا 6 ماهگی: 200 میلی‌گرم در روز
- نوزادان 7 تا 12 ماهه: 260 میلی‌گرم در روز
- کودکان 1 تا 3 ساله: 700 میلی‌گرم در روز
- کودکان 4 تا 8 ساله: 1000 میلی‌گرم در روز
- کودکان 9 تا 13 ساله: 1300 میلی‌گرم در روز
- نوجوانان 14 تا 18 ساله: 1300 میلی‌گرم در روز
چگونه میزان میزان کلسیم مورد نیاز کودکان را افزایش دهیم؟
در حالی که رژیم غذایی و مکمل‌ها منابع خوبی از کلسیم هستند، کودک شما می‌تواند کلسیم مورد نیاز خود را از طریق ویتامین D و ورزش کردن جذب کند. ویتامین D برای جذب و جذب کلسیم مهم است. شما می‌توانید ویتامین D را از طریق قرار گرفتن کودک خود در معرض نور خورشید و همچنین برخی غذاها مانند ماهی سالمون و قارچ دریافت کنید. ورزش‌هایی مانند تمرینات قدرتی، دویدن و پیاده روی می‌توانند به تضمین سلامت استخوان ها و دندان ها کمک کنند.
ارتباط میان جذب کلسیم بیشتر با ویتامین D
ویتامین D نقش مهمی در جذب کلسیم از غذا را دارد و سطح کلسیم خون را تنظیم می‌کند. زمانی که سطح کلسیم خون پایین باشد و نتواند به اندازه کافی از عملکردهای متابولیک بدن پشتیبانی کند، تولید ویتامین D افزایش می یابد. ویتامین D به نوبه خود باعث می‌شود روده‌ها کلسیم بیشتری را از غذا جذب کرده و آن را به خون منتقل کنند. اگر دریافت کلسیم در رژیم غذایی کم باشد و روده‌ها قادر به جذب کلسیم کافی نباشند، ویتامین D و سایر هورمون‌ها (مانند هورمون پاراتیروئید) فرآیندی را آغاز می‌کنند که در آن کلسیم ذخیره شده از استخوان ها استخراج می‌شود. کمبود ویتامین D می‌تواند منجر به جذب ضعیف کلسیم از روده‌ها شود.
از چه منابعی برای تامین کلسیم مورد نیاز روزانه کودکان استفاده کنیم؟
شما می‌توانید مقدار کلسیم مورد نیاز کودک خود را از منابع گیاهی و منابع حیوانی تامین کنید. منابع کلسیم عبارتند از:
- شیر، پنیر و سایر لبنیات
- سبزیجات سبز برگ مانند کلم‌سبز، کرم بروکلی، کلم بوک چوی، پیاز، سبزی شاهی، کاهو، چغندر و اسفناج (اسفناج غنی از کلسیم است اما بدن نمی‌تواند همه آن را هضم کند.)
- ریواس
- حبوبات مانند لوبیا چیتی، لوبیا سفید، نخود، عدس
- کنجد و سویا
- فندق، پسته، بادام، گردو، تخمه آفتاب‌گردان، کشمش، انجیر خشک، شاه‌بلوط و خرما
- توت‌فرنگی، انجیر، لیمو‌ترش، انبه و سیب
- انواع غلات غنی‌شده
- ماهی سالمون، ماهی ساردین همراه با استخوان
استفاده از محصولات ماجان برای تامین کلسیم مورد نیاز کودکان
برند ماجان تولید‌کننده انواع محصولات لبنی مخصوص کودکان مانند شیر، پنیر و ماست است. مواد اولیه محصولات ماجان بسیار سخت‌گیرانه و طبق استاندادرهای بین‌المللی و از بهترین تامین‌کنندگان داخلی و خارجی انتخاب می‌شوند. لبنیات ماجان طبق بالاترین استاندادرهای تهیه غذای کودک تهیه می‌شوند و هیچ گونه اثرات جانبی ندارند.
شیر غنی شده ماجان، بهترین منبع برای تامین کلسیم کودکان
سلامت فرزند شما در بزرگسالی با انتخاب جایگزینی مناسب برای شیر مادر تضمین می‌شود. شیر غنی‌شده ماجان با دو بسته‌بندی تتراپک و ESL تولید و در دو نوع کم‌چرب و پر‌چرب تولید می‌شود. شیر ماجان از شیر گرید A+ تهیه می‌شود که فاقد آفلاتوکسین، آنتی‌بیوتیک، فلزات سنگین و انواع عوامل میکروبی است. همچنین این شیر با انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز کودکان از جمله ویتامین A، D، گروه ویتامین‌های B و مواد معدنی آهن، روی، منیزیم و … غنی می‌شود. شیرهای فرادمای ماجان به علت بسته‌بندی تتراپک، عاری از هر گونه مواد نگهدارنده هستند. بهتر است شیر ماجان از 12 ماهگی در رژیم غذایی کودک قرار گیرد.
پنیر ماجان
پنیر ماجان تنها پنیر مخصوص کودکان در ایران است که بافتی نرم و طعمی مناسب ذائقه کودکان دارد. به منظور تامین کلسیم مورد نیاز روزانه کودکان، از 7 ماهگی می‌توان این محصول را در رژیم غذایی کودکان قرار داد. اگر در خانواده خود سابقه آلرژی به لبنیات را دارید، قبل از استفاده از پنیر ماجان برای کودک خود بهتر است که با پزشک متخصص کودکان مشورت کنید.
ماست پروبیوتیک ماجان
ماست ماجان یکی از منابع مفیدی است که می‌توانید از آن برای تامین کلسیم مورد نیاز کودکتان استفاده کنید. این ماست حاوی باکتری‌های پروبیوتیک است که به سلامتی دستگاه گوارش کمک می‌کند. در واقع پروبیوتیک‌ها بین باکتری‌های بد و خوب تعادل ایجاد می‌کنند. شما از پایان 1 سالگی می‌توانید از ماست ماجان در رژیم غذیی روزانه فرزند خود استفاده کنید.
مکمل‌های کلسیم برای کودکان
با رشد و تکامل کودکان، الگوهای غذایی آنها تغییر می‌کند و برای والدین سخت است که برای فرزند خود رژیم غذایی سالم و کافی را حفظ کنند. می‌توانید اطمینان حاصل کنید که با استفاده از مکمل‌های کلسیم، کلسیم مورد نیاز کودک شما تامین می‌شود.
دو نوع رایج مکمل‌های کلسیم شامل کربنات کلسیم و سیترات کلسیم هستند که هر دو نوع مکمل خطر کمبود کلسیم را به حداقل می‌رسانند. سیترات کلسیم راحت‌تر جذب می‌شود و می‌توان آن را با یا بدون غذا سرو کرد. جذب کربنات کلسیم وقتی با غذا سرو شود بهتر انجام می‌شود. قبل از خرید مکمل‌های کلسیم حتما با پزشک متخصص کودک خود مشاوره کنید.
آیا مصرف بیش از حد کلسیم برای کودک ضرر دارد؟
اگرچه هایپرکلسمی (به انگلیسی: Hypercalcaemia) یا بالا بودن غلظت کلسیم در کودکان در مقایسه با بزرگسالان کمتر شایع است، اما اثرات بالینی قابل‌توجهی بیشتری دارد. مصرف بیش از حد کلسیم ممکن است منجر به مشکلات زیر شود:
- درد شکم
- درد استخوان
- کما
- گیجی
- یبوست
- افسردگی
- اسهال
- سردرد
- تحرک‌پذیری
- ضربان قلب نامنظم
- از دست دادن اشتها
- انقباض عضلانی
- حالت تهوع، استفراغ
- تشنگی
- ضعف
جمع‌بندی
ویتامین‌ها و مواد معدنی، مواد مغذی هستند که بدن شما به مقدار کافی به آنها سالم ماندن نیاز دارد. یکی از این مواد معدنی کلسیم است که نقشی حیاتی در تحکم استخوان‌ها و دندان‌ها دارد. هر انسانی در هر سنی به صورت روزانه باید مقداری کافی کلسیم مصرف کند که برای سنین مختلف متفاوت است. کلسیم مورد نیاز کودکان از منابع غذایی مانند لبنیات، سبزیجات برگ سبز، لوبیا، انبه، سیب، گردو، فندق، ماهی سالمون، ساردین و… تامین می‌شود. شما می‌توانید با اطمینان خاطر از محصولات لبنی ماجان برای تامین کلسیم مورد نیاز فرزند خود استفاده کنید.