اسم پروبیوتیک را احتمالاً در تبلیغات تلوزیونی زیاد شنیده‌اید یا آن را روی بسته‌بندی بعضی از مواد غذایی و سایت‌های اینترنتی سلامتی دیده‌اید. همه‌ی این تبلیغات ادعای این را دارند که پروبیوتیک‌ها به کاهش وزن، تقویت سیستم ایمنی و سلامت دستگاه گوارش کمک کنند. در این میان والدین همیشه نگران شروع به دادن انواع مواد غذایی حاوی پروبیوتیک کودکان و حتی مکمل‌های پروبیوتیک به کودک‌شان می‌کنند.

اما آیا پروبیوتیک کودکان هم، همان نحوه عملکرد در بزرگسالان را دارد؟ پروبیوتیک چه فوایدی برای کودکان دارد؟ مصرف پروبیوتیک کودکان باید از چه زمانی شروع شود؟ بهترین نوع پروبیوتیک کودکان کدام است؟ جواب این سوالات را می‌توانید در این مطلب پیدا کنید.

پروبیوتیک چیست؟

شاید تعجب کنید ولی تعداد باکتری‌های موجود در بدن از سلول‌های بدن بیشتر هستند. بیشتر این باکتری‌ها در روده زندگی می‌کنند و بی‌ضرر هستند. داشتن باکتری‌های خوب در روده مزایای بسیاری برای سلامتی از جمله کاهش وزن، بهبود هضم، افزایش عملکرد سیستم ایمنی، پوست سالم‌تر و کاهش خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها، دارد.

پروبیوتیک‌ها هم نوع خاصی از باکتری‌های خوب و مفید هستند. آنها به طور عادی در روده و سایر قسمت‌های بدن زندگی می‌کنند. پروبیوتیک‌ها علاوه بر کمک به گوارش، مولکول‌های پیچیده و ترکیباتی مفیدی مانند ویتامین‌ها و آنتی‌بیوتیک‌های مختلف را تولید می‌کنند.

 پروبیوتیک‌ها به عنوان مکمل دارویی و در بعضی مواد غذایی مانند بعضی از انواع ماست وجود دارند. برخی از بزرگسالان برای حل مشکلات گوارشی از مکمل‌های پروبیوتیکی استفاده می‌کنند. همچنین تحقیقات نشان داده است که پروبیوتیک برای کودکان و نوزادان سبب تسکین دردهای شکمی و درمان اسهال می‌شود.

بررسی تاثیر پروبیوتیک‌ها از دوران بارداری تا خردسالی درکودکان

تاثیر پروبیوتیک بر کودکان از زمان بارداری و همزمان با مصرف مواد غذایی حاوی این میکروارکانیسم خوب، آغاز می‌شود و همزمان با رشد اثرات خود را بر سلامتی کودک خواهد داشت. کودکان با مصرف مواد غذایی حاوی این باکتری بعد از شروع غذای کمکی، از بسیاری از بیماری‌های گوارشی مصون می‌مانند. غذاهای کمکی کودک باید از طیف وسیعی از مواد غذایی و باتوجه به نیازهای او در هر ماه تهیه شوند.

فواید مصرف پروبیوتیک در دوران بارداری چیست؟

پروبیوتیک‌ها و اثر آنها بر سلامتی هنوز هم مورد بررسی هستند اما از آنجایی که به حفظ تعادل بین باکتری‌های خوب و بد کمک می‌کنند، نقش مفیدی در هضم مواد غذایی دارند. پروبیوتیک‌ها به عملکرد مناسب سیستم گوارش، کاهش نفخ، گاز روده و مشکلات گوارشی در دوران بارداری کمک می‌کند. با کاهش مشکلات گوارشی، مادر احساس آرامش بیشتری خواهد کرد و به طور قطع این احساس تاثیر مثبتی بر جنین خواهد داشت. همچنین بعضی از تحقیقات نشان داده که مصرف پروبیوتیک و تغذیه مناسب در دوران بارداری، بروز اگزما در نوزادان تازه متولد شده را کاهش می‌دهد.

پروبیوتیک‌ها به نوزادان چه کمکی می‌کنند؟

پوشش روده نوزاد قابل نفوذ است و می‌تواند مواد خارجی را به داخل خون منتقل کند و پتانسیل واکنش آلرژیک را افزایش دهد. هنگامی که کودک از شیر مادر تغذیه می‌کند، اولین شیر مادر یا آغوز کمک می‌کند تا یک سد محافظ بر روی این پوشش ایجاد شود. این سد محافظ همچنین به عنوان محلی برای پرورش میکروب‌های مفید است که به تقویت روده کمک می‌کند. وقتی پروبیوتیک‌های اضافی را به نوزاد داده می‌شود این سد محافظ در برابر مهاجمین خارجی تقویت خواهد شد.

علاوه بر این مصرف پروبیوتیک برای نوزادان فواید دیگری هم دارد. از جمله:

درمان اسهال: برخی از پروبیوتیک‌ها می‌توانند به درمان اسهال ناشی از عفونت‌ها یا مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها کمک کنند. شواهدی وجود ندارد که نشان دهد مصرف پیروبیوتیک مانع از بروز اسهال در نوزادان شود، اما دادن پروبیوتیک به نوزادان به محض شروع اسهال ناشی از ویروس معده، روند بیماری را تا یک روزکاهش می‌دهد.

کاهش درد کولیک نوزادان: علت کولیک نوزادان ناشناخته است اما کارشناسان معتقدند که علت کولیک احتمالا باکتری‌های تولید کننده گاز و تعداد کم نوع خاصی از باکتری‌ها خوب در روده کودکان است. پروبیوتیک کودکان با غلبه بر تعادل بین باکتری‌های خوب و بد در روده، می‌تواند علائم کولیک را کاهش دهد. بررسی‌های پزشکی نشان داده که نوزادان مبتلا به کولیک اگر مکمل‌های پروبیوتیک مصرف کنند میزان درد ناشی از کولیک در طول یک هفته کاهش پیدا می‌کند.

کاهش ابتلا به اگزما: اگر زنان باردار در ماه‌های آخر بارداری پروبیوتیک مصرف کنند و بعد از تولد تا شش ماه به نوزاد شیر مادر داده شود، میزان ابتلا نوزاد به اگزما کاهش می‌یابد. مصرف پروبیوتیک برای زنان فایده‌های بسیاری دارد و در ماه‌های بارداری اهمیت کمک گرفتن از این باکتری‌های مفد بیشتر می‌شود.

کاهش عوارض جانبی واکسیناسیون نوزاد: اگر تصمیم به واکسیناسیون گرفتید، مصرف پروبیوتیک می‌تواند عوارض جانبی احتمالی ناشی از واکسیناسیون‌های کودک را کاهش دهد.

پروبیوتیک‌ها سلامت مغز نوزاد را در طول رشد و نمو پشتیبانی می‌کنند: از آنجا که بین روده و مغز فرزند شما ارتباط تنگاتنگی وجود دارد، روده اغلب به عنوان مغز دوم خوانده می‌شود. تغذیه مناسب سلامت مغر را به همراه خواهد داشت.

پروبیوتیک با کمک به حفظ سلامت باکتری‌های سالم، به سلامت دستگاه ادراری و سلامت واژن (در دختران) کمک می‌کند.

تحقیقات در مورد فواید پروبیوتیک کودکان ادامه دارد. اما بررسی‌ها تا اینجا نشان داده‌اند که:

پروبیوتیک کودکان می‌توانند به پیشگیری و درمان اسهال ناشی از عفونت یا از مصرف آنتی‌بیوتیک کمک کنند و روند بیماری را یک روز کوتاه می‌کند.

پروبیوتیک کودکان در کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر (IBS) مفید است. همچنین به بیماری التهابی روده (IBD) هم کمک می‌کنند.

مصرف مرتب پروبیوتیک کودکان ممکن است سبب افزایش تحمل به لاکتوز (قند موجود در شیر گاو) شود.

استفاده از پروبیوتیک‌های خاص در جلوگیری از عفونت‌های تنفسی مثل سرماخوردگی به ویژه در کودکانی که به مهدکودک می‌روند هم موثر است. برخی از مطالعات نشان داده است کودکانی که به مدت سه ماه هر روز به آنها پروبیوتیک داده شده، کمتر دچار مشکلات تنفسی و اسهال شده‌اند. البته این مورد به طور قطعی تایید نشده است.

همچنین محققان در حال بررسی بیشتر از اثر مفید پروبیوتیک کودکان برای پیشگیری از اگزما در خردسالان و کاهش پوسیدگی دندان و جلوگیری از آلرژی، هستند.

بهترین نوع پروبیوتیک کودکان کدام است؟

مکمل‌های دارویی پروبیوتیک کودکان به اشکال مختلفی از جمله قرص جویدنی، پودر، قطره، قرص و کپسول تولید می‌شوند. بهتر است برای استفاده از فرم دارویی پروبیوتیک کودکان و نوزادان، حتما با پزشک مشورت کنید و مطمئن شوید که این نوع پروبیوتیک برای فرزندتان خطرناک نباشد.

اما شاید بهترین شکل پروبیوتیک کودکان ، مصرف مواد غذایی حاوی پروبیوتیک است.

مهم‌ترین منبع غذایی حاوی پروبیوتیک ماست است. ماست به طور طبیعی حاوی باکتری‌های لاکتوباسیلوس است و به همین دلیل رایج‌ترین منبع غذایی پروبیوتیک‌ به شمار می‌آید. با این حال، در برخی از ماست‌ها، باکتری‌های مفید در طی فرایند فرآوری از بین می‌روند. به همین دلیل انواع ماست که محتوی پروبیوتیک فعال هستند، برچسب‌های ویژه‌ای روی بسته‌بندی خود دارند.

سایر غذاهایی که به طور طبیعی حاوی پروبیوتیک هستند عبارتند از کفیر، کفیر نارگیل، چای کامبوچا، کیمچی (نوعی ترشی کاهو)،کلم ترشی، میسو (سس سویا تخمیر شده)، تمپه (یکی دیگر از محصولات سویا تخمیر شده)، خیار شور، کره سنتی و پنیرهایی مانند پنیر چدار، موزارلا و گودا

هیچ توصیه خاصی مبنی بر مقدار مصرف مواد غذایی حاوی پروبیوتیک کودکان، وجود ندارد و هیچ راهی هم وجود ندارد که بدانیم کدام یک از این مواد غذایی موثرتر هستند. تنها توصیه‌ای که می‌شود، گنجاندن مواد غذایی حاوی پروبیوتیک در رژیم غذایی کودکان است.

پروبیوتیک‌ها واقعا به سلامت کودکان کمک می‌کنند؟

اگر پدر و مادر هستید، غذا خوردن فرزندتان یکی از چالش‌های مهم برای‌تان است. این‌که غذاهای مفید و سالم به او بدهید دغدغه‌ای است که دست از سر شما بر نمی‌دارد. کودکان این روزها گرایش عجیبی به هله‌هوله‌ها و فست‌فود‌ها دارند؛ این غذاها مشکلات خاصی برای سیستم گوارش کودکان به وجود می‌آورد. به همین دلیل لزوم داشتن مکمل غذایی که این مشکلات گوارشی را برطرف کند، به شدت احساس می‌شود.

پروبیوتیک این نقش را برعهده دارد. پروبیوتیک کودکان می‌تواند تعادل بین باکتری‌های بد و خوب سیستم گوارش را به وجود آورند و مشکلات گوارشی را کاهش دهد. پس گنجاندن مواد غذایی که غنی از پروبیوتیک‌ها هستند در رژیم غذایی کودک‌تان این دغدغه فکری شما را از بین خواهد برد.