چه مقدار شیر خشک نوزاد در روز مجاز است؟

گاهی به‌خاطر شرایط زندگی یا توصیه پزشک، خانواده‌ها مجبور می‌شوند شیر خشک را به برنامه غذایی کوچولوی خود اضافه کنند، اما سوال اصلی همیشه این است که مقدار شیر خشک نوزاد در روز چقدر و چند بار است؟

در این مطلب از سایت ماجان، از دستورالعمل‌ها و جدول‌های لازم گرفته تا نکات عملی برای شیر دادن و نگهداری شیر خشک را بررسی می‌کنیم. هر نکته‌ای که برای یک شروع مطمئن و تغذیه صحیح کودک‌تان نیاز دارید، با زبانی ساده و کاربردی در اختیار شما قرار می‌گیرد.

قبل از ورود به جزئیات مقدار شیر خشک نوزاد در روز، یک نکته مهم وجود دارد و آن هم این است که چند بار در روز باید به نوزاد شیر خشک داد؟ تعداد وعده‌های شیر خشک در روز به سن، وزن، رشد و نشانه‌های گرسنگی نوزاد بستگی دارد.

طبق بررسی CDC (مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری)، نوزادان تازه متولد شده معمولا هر دو تا سه ساعت یک بار (۸ تا ۱۲ وعده در ۲۴ ساعت) نیاز به تغذیه دارند، زیرا معده کوچک‌شان شیر را سریع هضم می‌کند. اما این اعداد تقریبی هستند و باید به نشانه‌های نوزاد توجه کنید. بیایید قدم به قدم پیش برویم و همه جنبه‌ها را پوشش دهیم.

جدول مقدار شیر خشک نوزاد در روز: چقدر و چند بار؟

یکی از رایج‌ترین سوالات والدین این است که جدول شیر خشک برای نوزاد بر اساس سن چگونه تنظیم می‌شود؟ سازمان‌های مختلف ارائه‌دهنده اطلاعات علمی، راهنماهای دقیقی ارائه می‌دهند که بر اساس سن، وزن و نیازهای کالری کودک (حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ کالری به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز) تنظیم شده‌اند. البته این جدول‌ها تقریبی هستند و اولویت همیشه با نشانه‌های گرسنگی نوزاد، مانند مکیدن دست، گریه آرام یا جستجوی سینه است.

طبق اعلام نظر آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، نوزادان در شش ماه اول نباید بیش از ۹۶۰ میلی‌لیتر شیر خشک در روز دریافت کنند تا از پرخوری جلوگیری شود. همچنین یک قاعده کلی وجود دارد که می‌گوید حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ میلی‌لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز، اما حداکثر ۹۶۰ میلی‌لیتر باید به کودک شیر خشک داده شود.

در ادامه، جدول کاملی از میزان شیر خشک برای کودک بر اساس سن ارائه می‌کنیم. این اطلاعات از داده‌های آکادمی اطفال آمریکا و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ گرفته شده است. جدول شامل تعداد وعده‌ها، میزان هر وعده، مجموع روزانه و نکات اضافی می‌شود. برای نوزادان نارس یا دارای شرایط خاص، پزشک ممکن است تنظیمات ویژه‌ای پیشنهاد کند.

یادتان باشد، اگر نوزاد کمتر از مقادیر جدول خورد، او را مجبور نکنید. بهترین شاخص برای میزان شیر خشک مورد نیاز نوزاد، وزن‌گیری منظم کودک است؛ چه با ترازو خانگی و چه در مطب پزشک. اگر هم در این خصوص نگرانی دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

نوزاد هر چند ساعت یکبار باید شیر خشک بخورد؟ نشانه‌های گرسنگی را بشناسید

در روزهای اول، هر دو تا سه ساعت (8 تا ۱۲ وعده در ۲۴ ساعت) ایده‌آل است تا کالری مورد نیاز تامین شود. پس از هفته اول، این مقدار به هر سه تا چهار ساعت (شش تا هشت وعده) می‌رسد و تا شش ماهگی، به چهار تا پنج وعده کاهش می‌یابد. برای نوزادان نارس هم توصیه می‌شود هر ۲ ساعت شیر خشک داده شود تا وزن‌گیری مناسب (۱۵ تا ۳۰ گرم روزانه) حاصل شود.

نشانه‌های گرسنگی شامل جستجوی سینه (Rooting)، گره کردن مشت، مکیدن لب یا دست و گریه است. اگر نوزاد کمتر از هشت وعده شیرخشک در روز می‌خورد، شب‌ها او را بیدار کنید.

نشانه‌های سیر شدن نوزاد شامل رها کردن بطری، آرام شدن و داشتن حداقل پنج تا شش پوشک خیس روزانه است. اگر پوشک‌ها کمتر است، احتمالا شیر کافی به کودک نرسیده باشد؛ بنابراین حتما سریع به پزشک اطلاع دهید.

مقدار پیمانه شیر خشک برای نوزاد: دقیق اندازه بگیرید

مقدار پیمانه شیر خشک برای نوزاد چقدر است؟ هر پیمانه (Scoop) معمولا برای ۳۰ تا ۶۰ میلی‌لیتر آب مناسب است؛ البته همیشه برچسب قوطی را با دقت بخوانید. دقت کنید که پر کردن بیش از حد پیمانه باعث غلظت بالا (نمک‌زدگی) و کم بودن پیمانه یعنی کمبود مواد مغذی برای نوزاد. به‌طور کلی، برای نوزاد ۳ کیلویی باید با یک پیمانه شیر خشک در ۶۰ میلی‌لیتر آب شروع کنید و به تدریج میزان آن را افزایش دهید.

پیمانه شیر خشک را صاف کنید (نه فشرده و نه شل). می‌توانید آن را با چاقو صاف کنید. برای تهیه شیر از آب جوشیده خنک استفاده کنید. برای نوزاد زیر ۲ ماه یا نارس، آب را در دمای ۷۰ درجه نگه دارید تا باکتری‌ها (مثل کرونوباکتر) کشته شوند. میزان کل شیر خشک روزانه مورد نیاز از ۴۵۰ میلی‌لیتر در هفته اول شروع می‌شود و تا ۱۲۰۰ میلی‌لیتر در ماه ششم افزایش می‌یابد.

روش صحیح شیر خشک دادن به نوزاد: قدم به قدم با عشق

روش صحیح شیر خشک دادن به نوزاد نه تنها او را سیر می‌کند، بلکه پیوندی عاطفی ایجاد می‌کند. درست مانند شیر مادر، تماس چشمی و آغوش هنگام شیر خشک دادن اهمیت زیادی دارد.

• آماده‌سازی شیر خشک: دست‌ها را بشویید و بطری را استریل کنید (با جوشاندن پنج دقیقه یا استفاده از دستگاه بخار). آب را بجوشانید و سپس خنک کنید تا به دمای ۴۰ درجه برسد.
• مخلوط کردن شیر خشک: ابتدا آب را در بطری بریزید، سپس پیمانه شیر خشک را اضافه کنید و تکان دهید (نه هم بزنید). دمای شیر را با مچ دست چک کنید؛ شیر نباید خیلی گرم یا داغ باشد.
• شیر خشک دادن به نوزاد: نوزاد را با زاویه ۴۵ درجه بنشانید و بطری را کج کنید تا هوا وارد گلوی نوزاد نشود. هر ۳۰ تا ۶۰ میلی‌لیتر، آروغ نوزاد را بگیرید (پشت او را ماساژ دهید).
• پایان شیر دادن: باقی‌مانده شیر را دور بریزید، زیرا بزاق نوزاد باکتری تولید می‌کند و شیر آلوده می‌شود (FDA).

نکته مهم: نوک بطری شیر خشک متناسب با سن نوزاد را انتخاب کنید (نوک سریع برای ماه‌های بالاتر). هرگز کودک را تنها نگذارید؛ زیرا ریسک خفگی وجود دارد.

چه زمانی باید به نوزاد شیر خشک در کنار غذای کمکی بدهم؟

حدود شش ماهگی، وقتی نشانه‌های آمادگی نوزاد ظاهر شد، مثل نشستن با کمک، علاقه به غذا و بردن دست به دهان می‌توانید در کنار شیر خشک، غذای کمکی هم به کودک بدهید. سازمان بهداشت جهانی نیز شش ماه تغذیه انحصاری با شیر مادر یا شیر خشک را توصیه می‌کند.

شروع غذای کمکی قبل از چهار ماهگی ریسک آلرژی غذایی کودک و چاقی کودک را افزایش می‌دهد؛ بنابراین تا شش ماهگی تنها شیر مادر یا شیر خشک به نوزاد بدهید. برای اضافه کردن غذای کمکی بعد از شش ماهگی هم باید به نکته زیر دقت کنید:
شروع: یک تا دو قاشق پوره (مثل محصولات ماجان: فرنی آماده مصرف ماجان) بعد از شیر خشک، یک تا دو بار در روز. همچنین دقت کنید که شیر خشک همچنان منبع اصلی کالری باشد (حدود ۷۰ درصد).

بعد از شروع غذای جامد، مقدار شیر خشک نوزاد در روز باید چقدر باشد؟

تا ۹ ماهگی، شیر خشک اصلی‌ترین منبع غذایی نوزاد است (۷۱۰ تا ۹۶۰ میلی‌لیتر روزانه) و جامدات مکمل آن را تشکیل می‌دهند. بعد از ۹ ماهگی، میزان شیر خشک را به ۴۸۰ تا ۷۲۰ میلی‌لیتر کاهش دهید، زیرا جامدات حدود ۵۰ درصد کالری بدن کودک را تامین می‌کنند.

• در شش تا نه ماه: چهار تا پنج وعده شیر خشک (۱۸۰ تا ۲۴۰ میلی‌لیتر هر بار) به همراه دو تا سه وعده غذای جامد.
• در ۹ تا ۱۲ ماه: سه تا چهار وعده شیر خشک (۱۶۰ تا ۲۰۰ میلی‌لیتر هر بار) به همراه سه وعده غذای جامد.

اما یادتان باشد: شیر خشک همیشه قبل از غذای جامد داده شود تا بدن کودک هیدراته بماند. همچنین همیشه وزن‌گیری کودکتان را چک کنید تا از رشد سالم او مطمئن شوید.

نحوه نگهداری و نکات مهم برای نگهداری شیر خشک: ایمنی اول

شیوه نگهداری و نکات مهم برای نگهداری شیر خشک حیاتی است، زیرا آلودگی می‌تواند به کرونوباکتر (عفونت در سیستم عصبی و جریان خون) منجر شود.

• قوطی بازنشده: در جای خنک و خشک نگهداری شود (دور از اجاق و نور مستقیم). تا تاریخ «استفاده تا» معتبر باقی می‌ماند.
• قوطی باز: در را محکم ببندید و در جای خشک (نه یخچال) نگهداری کنید. ظرف یک ماه استفاده شود. تاریخ باز شدن قوطی را روی آن بنویسید.
• شیر آماده‌شده: در دمای اتاق تا ۲ ساعت و در یخچال تا ۲۴ ساعت (چهار درجه یا کمتر) قابل نگهداری است.
• نکات مهم: هرگز شیر خشک را فریز نکنید و از قوطی مرطوب استفاده نکنید.

شیر خشک ماجان؛ انتخاب هوشمندانه والدین برای رشد سالم نوزاد

شیر خشک‌های ماجان با تمرکز بر نیازهای دقیق تغذیه‌ای نوزادان ساخته شده‌اند و رشد سالم، هضم راحت و تقویت سیستم ایمنی را تضمین می‌کنند.

فرمول ماجان تانیلاک ۱ برای نوزادان ۰ تا ۶ ماهه ترکیبی کامل از ویتامین‌ها، مواد معدنی، امگا ۳، امگا ۶ و پروبیوتیک‌ها ارائه می‌دهد تا کودک از همان روزهای نخست زندگی بهترین شروع را داشته باشد.

شیر خشک ماجان تانیلاک ۲ مخصوص نوزادان ۶ تا ۱۲ ماهه با ترکیبات غنی‌تر و متناسب با نیازهای رو به رشد کودک طراحی شده است. پروبیوتیک‌ها، ریزمغذی‌ها و اسیدهای چرب ضروری در این فرمول ارگانیک به تقویت مغز، سیستم ایمنی و فعالیت روزانه کودک کمک می‌کنند و والدین با اطمینان می‌توانند بهترین تغذیه را برای فرزندشان فراهم کنند.

در ماجان، باور داریم که نگهداری درست شیر خشک، پایه سلامت کودک است.

نتیجه‌گیری: تغذیه با عشق، کلید رشد سالم

مقدار شیر خشک نوزاد در روز، از ۸ تا ۱۲ بار در روزهای اول به چهار تا پنج مرتبه در ماه ششم می‌رسد، اما همیشه به نوزادتان گوش دهید. با جدول تغذیه کودک، روش‌ها، نکات و البته مشورت با پزشک، می‌توانید تغذیه درست و اصولی برای کودک خود داشته باشید.

همچنین وقتی غذای کمکی شروع شد، پوره‌های ماجان (ارگانیک و غنی از آهن) آماده‌اند. یادتان باشد، چه به کودکتان شیر مادر بدهید و چه شیر خشک، شما مادرانی فوق‌العاده هستید.