روش BLW چیست؟
روش BLW یا Baby-Led Weaning به معنای از شیر گرفتن به رهبری نوزاد یا تغذیه با هدایت کودک است که به کودک اجازه می‌دهد از همان ابتدا با غذاهای خانوادگی و بافت‌های مختلف آشنا شود و به طور مستقل غذا خوردن را یاد بگیرد. این روش اولین بار ابتدا در بریتانیا رایج شد، سپس در ایالات متحده طرفداران زیادی پیدا کرد و این روزها به روشی محبوب و جهانی برای والدین و مراقبان کودک تبدیل شده است.
در رویکرد سنتی پرورش کودک، مادران پس از پایان دوران شیرخوارگی، به تدریج نوزادشان را با پوره‌ها و غذاهای نرم آشنا می‌کردند. با این حال، با پیشرفت روش‌های مختلف پرورش کودک، این روزها تعداد فزاینده‌ای از والدین به روش جدید BLW روی آورده‌اند که به کودک استقلال بیشتری در غذا خوردن می‌دهد.
تغذیه کودک به روش BLW، روشی است که در آن نوزادان 6 ماهه یا بزرگ‌تر به محض آشنا شدن کودک با غذاهای جامد، مستقیما به سراغ غذاهای انگشتی (فینگرفودها) می‌روند و پوره‌ها و غذاهای له شده را دور می‌زنند. به این رویکرد، از شیر گرفتن به رهبری کودک گفته می‌شود، چون اصل قضیه این است که اجازه بدهید کودک شما از همان ابتدا غذاهای سالم را به روشی که خودش می‌خواهد، بخورد.
به همین دلیل است که این روش فقط برای نوزادان 6 ماهه و بالاتر کارکرد دارد، زیرا آن‌ها به تدریج در این دوره توانایی استفاده از دستانشان و هدایت مواد غذایی به سمت دهان را پیدا کرده‌اند و می‌توانند خودشان را تغذیه کنند.
متد از شیر گرفتن توسط نوزاد یا همان BLW، به نوزادان اجازه می‌دهد تا یاد بگیرند که چگونه ابتدا جویدن و سپس قورت دادن را بیاموزند. همچنین از تحمیل در دادن غذا توسط والدین جلوگیری می‌کند، زیرا نوزادان در این روش کنترل مقدار غذا را برای ورود به دهانشان به دست می‌گیرند.
مزایای روش BLW
با توجه به طرفدارانی که روش BLW پیدا کرده و همچنین برخی از تحقیقاتی که توسط متخصصان تغذیه صورت گرفته، مزایای بالقوه از شیر گرفتن کودک توسط خودش یا همان روش بی ال دبلیو شامل موارد زیر است:
1. نوزادان را تشویق می‌کند تا با تنوع بیشتری از بافت‌ها و طعم‌ها آشنا شوند
این ممکن است باعث شود که کودکان در درازمدت ترجیحات غذایی متنوع‌تر و سالم‌تری داشته باشند. تعدادی از مطالعات نشان داده‌اند نوزادانی که غذاهای متنوعی می‌خورند، ممکن است در آینده کمتر دچار آلرژی‌های غذایی شوند.
به خاطر داشته باشید که انواع آجیل (به شکل کره آجیل) و غذاهای دریایی، از رایج‌ترین آلرژن‌های دوران کودکی هستند. بنابراین همیشه باید با پزشک کودک خود در مورد اینکه چگونه این غذاها را به بهترین شکل به کودک خود معرفی کنید، مشورت کنید.
2. روش BLW می‌تواند خطر چاقی کودکان را کاهش دهد
وقتی کودک خودش غذا می‌خورد، بهتر می‌تواند احساس سیری و گرسنگی خود را تشخیص دهد و در نتیجه، کمتر از حد نیاز غذا می‌خورد و به طور کلی می‌توان گفت روشBLW به کودک کمک می‌کند تا رابطه سالمی با غذا برقرار کند و غذا را به عنوان پاداش یا تسکین‌دهنده نبیند.
3. باعث رشد مهارت‌های حرکتی ظریف می‌شود
خوردن غذاهای فینگرفود و لقمه‌های کوچک توسط خود کودک، باعث رشد مهارت‌های ظریف دستی و هماهنگی میان دست و چشم می‌شود. این روش، فرصت‌های بسیاری را برای رشد و تمرین مهارت‌های حرکتی در اختیار نوزادان قرار می‌دهد. همچنین کاوش غذاها به تنهایی، تعداد فرصت‌هایی را که نوزادان برای تمرین حرکات تقویت‌کننده دارند، افزایش می‌دهد.
معایب روش BLW
هیچ روش تغذیه‌ای به صورت دقیق کامل نیست. اگرچه دلایل زیادی برای در نظر گرفتن متد از شیر گرفتن کودک با رهبری کودک وجود دارد، اما این روش چند جنبه منفی هم دارد. با در نظر گرفتن مجموعه این مزایا و معایب می‌توانید تصمیم بگیرید که در نهایت روش BLW متد مناسبی برای فرزند شما هست یا نه. این معایب عبارتند از:
1. شلختگی و به هم ریختگی ظاهر کودک
خوردن فینگر فودها و لقمه‌ها برای نوزادان در هر سنی با شلختگی همراه است. در نتیجه، در این روش باید عواقبی همچون کثیف شدن لباس‌ها و محیط اطراف کودک و همچنین خود کودک را در نظر بگیرید.
2. لزوم توجه به دریافت آهن
در روش BLW باید به میزان آهن دریافتی توسط کودک خود توجه کنید. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، تا 4 ماهگی آهن کافی را از شیر مادر دریافت می‌کنند، اما سطح آن می‌تواند در این مرحله کاهش پیدا کند. به همین دلیل است که پزشک کودک شما احتمالا یک مکمل آهن را برای کودک تجویز می‌کند.
در مرحله پایان شیرخوارگی و آغاز خوردن غذاهای جامد، جویدن بسیاری از غذاهای غنی از آهن مانند گوشت گاو ممکن است برای برخی از نوزادان سخت باشد. گوشت‌های پوره شده، سبزیجات سبز برگ و غلات غنی شده می‌توانند به پر کردن این خلاء تغذیه‌ای کمک کنند. البته ممکن است پزشک کودک به عنوان یک اقدام احتیاطی اضافی به شما توصیه کند در طول سال اول زندگی کودکتان به او مکمل آهن هم بدهید.
بهترین زمان برای شروع غذای کمکی به روش BLW
کارشناسان مختلف از جمله اعضای آکادمی اطفال آمریکا (AAP) می‌گویند بهترین زمان برای شروع غذاهای جامد، حدود 6 ماهگی است. در آن سن، بیشتر نوزادان می‌توانند به تنهایی بنشینند و اشیا را در دست بگیرند و نگه دارند. آن‌ها همچنین رفلکس رانش زبان را که باعث می‌شود مواد خارجی را از دهان خود بیرون برانند، ترک کرده‌اند. به علاوه، روده آن‌ها آنزیم‌های گوارشی لازم را برای جذب غذاهای جامد ایجاد کرده است.
در حالی که شروع غذای کمکی به روش BLW روی بیشتر نوزادان جواب می‌دهد، برخی از کودکان، به ویژه آن‌هایی که نیازهای ویژه دارند و نمی‌توانند به تنهایی غذا را بردارند و بجوند، ممکن است نتوانند طبق این روش پیش بروند. در نتیجه مجموع شرایط کودک خود و همچنین روحیه او را در نظر بگیرید. برخی از کودکان دوست دارند رهبری شرایط را بر عهده بگیرند، در حالی که برخی دیگر این‌گونه نیستند و ترجیح می‌دهند توسط والدین یا مراقبان خود هدایت شوند.
مراحل شروع غذای کمکی به روش BLW
نباید تصور کنید که کودک شما به محض 6 ماهه شدن می‌تواند مواد جامد را با تسلط کامل کنترل کرده و به سمت دهانش برده و بخورد. کودکان به ویژه در زمان شروع مصرف غذاهای جامد با خطر پرت غذا در گلو و خفگی مواجه هستند و باید هنگام غذا خوردن کودکان، تمام توجه‌تان را معطوف آن‌ها کنید.
اگر تصمیم گرفته‌اید که کودکتان را به روش BLW با غذاهای جامد آشنا کنید، این اصول اساسی را دنبال کنید:
به تغذیه با شیر مادر یا تغذیه با شیشه ادامه دهید
در روزهای شروع مصرف غذاهای جامد، همان دفعات شیردهی توسط مادر یا شیر خشک را حفظ کنید، زیرا نوزادان در بخش عمده سال اول زندگی خود، تغذیه‌شان را از شیر مادر یا شیر خشک دریافت می‌کنند.
از غذاهای نرم استفاده کنید
ورود به مرحله غذای جامد یک گام بزرگ برای کودک است به همین دلیل باید به کودک زمان کافی داد و به تدریج غذای جدید را به او معرفی کرد. در ابتدای مرحله آغاز غذاهای جامد، بافت غذا باید به اندازه‌ای نرم باشد که بتوانید با انگشتانتان آن را له کنید. این علامتی است که نشان می‌دهد کودک شما به راحتی می‌تواند آن غذا را بجود. از غذاهای سفت یا ترد مانند هویج خام یا برش‌های سیب خودداری کنید.
غذا را با توجه به سن کودک خود تهیه کنید
برای بچه‌های 6 ماهه‌ای که تازه تغذیه با مواد جامد را شروع می‌کنند، غذاهایی بدهید که به صورت نواری برش خورده‌اند. در این صورت، کودک شما می‌تواند آن‌ها را در مشت خود نگه دارد و به تدریج بجود.
با هم غذا بخورید
اگر غذای خانوادگی طوری است که از لحاظ تغذیه‌ای مناسب کودک است، دلیلی وجود ندارد که کودکتان نتواند همان غذاها را به همراه شما بخورد. غذا خوردن یک فعالیت اجتماعی است بنابراین اجازه دهید کودکتان نحوه غذا خوردن شما را ببیند و به او فرصت بدهید تا از شما تقلید کند. تا زمانی که برای کودکتان مناسب است، به او از همان غذاهایی بدهید که سر سفره می‌بیند.
تنوع را رعایت کنید
با گذشت زمان، کودک خود را در معرض طیف وسیعی از انتخاب‌ها قرار بدهید تا به او کمک کنید ذائقه ماجراجویانه‌ای پیدا کند و در آینده کمتر با بدغذایی مواجه شود. غذاهایی با رنگ‌های مختلف مثل گوجه‌فرنگی پخته، لوبیا سبز بخارپز و سیب‌زمینی شیرین و بافت‌های مختلف مثل آووکادوی نرم و حتی ماکارونی پخته شده را برای او سرو کنید. شما باید حداقل یک غذای سرشار از آهن در هر وعده غذایی ارائه بدهید.
نکات ایمنی مهم هنگام تلاش برای از شیر گرفتن نوزاد در روش BLW
طبیعی است که هنگام آشنا کردن کودک با مواد غذایی جامد باید همیشه مراقب احتمال خفگی باشید. اما تا زمانی که غذاهای ایمن به او می‌دهید، می‌توانید مطمئن باشید که کودکتان قادر به جویدن آن‌ها خواهد بود.
با این حال، دانستن علائم خفگی در نوزادان و همچنین درک تفاوت خفگی با پریدن غذا در گلو بسیار مهم است. به خصوص در هفته‌های اول از شیر گرفتن نوزاد، به دلیل اینکه کودک سعی می‌کند توده‌های ناآشنا را در دهان خود بچرخاند، احتمالا پریدن غذا در گلو بسیار شایع است.
هنگامی که نوزادان دچار پریدن غذا در گلو می‌شوند، معمولا خودشان می‌توانند مشکل را حل کنند. در نتیجه بهتر است فقط آرام بمانید و صبر کنید تا مشکل برطرف شود. به کودکتان اجازه بدهید تا یاد بگیرد چطور با غذاهای جامد کنار بیاید. با این حال، بهتر است تفاوت بین خفگی و پریدن غذا در گلو را بیاموزید و بدانید در صورتی که فرزندتان دچار خفگی شد، چطور رفتار کنید.
کودکی که غذا داخل گلویش پریده، معمولا سرفه‌های خفیف می‌کند و ممکن است کمی سر و صدا کند.
کودکی که در حال خفگی است، وحشت‌زده به نظر می‌رسد. او نمی‌تواند نفس بکشد و صدا تولید نمی‌کند، یا ممکن است نفس بکشد یا خس‌خس کند. همچنین ممکن است رنگ صورتش پریده یا مایل به آبی شود. علاوه بر این، ممکن است گلوی خود را بگیرد بنابراین به خاطر داشته باشید:
از سرو هر غذایی که خطر خفگی دارد، خودداری کنید. این‌ها شامل چنین غذاهایی است: آجیل، انگور کامل، گیلاس، آلبالو، گوجه‌فرنگی گیلاسی، سبزیجات خام درشت، برش‌های سیب، تکه‌های بزرگ گوشت، ماهی با استخوان، ذرت بو داده، چیپس، چوب شور یا گرانولا.
همیشه هنگام غذا خوردن کودک، بر کار او نظارت کنید. هرگز اجازه ندهید کودک شما بدون مراقبت غذا بخورد.
هنگام غذا خوردن، کودک را روی صندلی مخصوصش صاف بنشانید. به او اجازه ندهید هنگام خزیدن، بازی کردن یا دراز کشیدن غذا بخورد و در کالسکه یا ماشین غذا سرو نکنید.
مراقب واکنش‌های آلرژیک باشید. نیازی نیست که برای جلوگیری از آلرژی، از مصرف برخی غذاها خودداری کنید. بیشتر متخصصان معتقدند که هرچه گزینه‌های بیشتری را به کودکان ارائه دهید، احتمال بیشتری وجود دارد که کودک نوپای شما غذاهای مختلف را بپذیرد و واکنش‌های کمتری نشان بدهد. با این حال، هنوز هم مهم است که علائم آلرژی غذایی را بدانید. این علائم می‌تواند شامل کهیر، تورم پوست، تورم زبان، عطسه، خس‌خس سینه، گرفتگی گلو، استفراغ، مشکل در بلع، درد معده و اسهال باشد. پیش از معرفی آلرژن‌های رایج مانند تخم مرغ، بادام زمینی و غذاهای دریایی، با پزشک کودک خود مشورت کنید.
مراحل از شیر گرفتن نوزاد را برای همه کسانی که از کودکتان مراقبت می‌کنند، توضیح بدهید. مهم است که اطمینان حاصل کنید که همه مراقبان، همان اقدامات احتیاطی ایمنی را رعایت می‌کنند.
بهترین غذاها برای شروع غذای کمکی به روش BLW
تقریبا تمام مواد غذایی تا زمانی که نرم باشند، به قطعات قابل کنترل (در ابتدا به اندازه مشت کودک) بریده شوند و در فهرست غذاهایی که خطر خفگی دارند قرار نگیرند، می‌توانند برای شروع غذای کمکی به روش BLW به کمک شما بیایند.
در چند ماه اول، تمام تلاش خود را بکنید تا یک رژیم غذایی کامل با غذاهایی که ویتامین مورد نیاز بدن کودک را در خود دارند، تهیه کنید. برای اطمینان از دریافت مواد مغذی مورد نیاز کودک، بر ارائه انواع غذاها از گروه‌های غذایی مختلف در هر روز تمرکز کنید.
در ادامه تعدادی از بهترین غذاها برای شروع غذای کمکی به روش BLW را به شما معرفی می‌کنیم.
انواع میوه‌های مناسب برای تغذیه به روش بی ال دبلیو
از انواع میوه‌های نرم و لطیف می‌توان برای کودک در روش BLW به صورت خام استفاده کرد، در حالی که میوه‌های سفت‌تر مانند سیب همیشه باید پخته شوند. اما به طور کلی میوه‌های مناسب این روش شامل:
- موز ورقه شده
- بلوبری نصف شده یا له شده
- پره‌های پرتقال (در صورتی که دانه‌ها و غشاهای سخت خارجی برداشته شود)
- برش‌های سیب بخارپز شده و پوست‌کنده
- برش‌های گلابی (در صورت سفت بودن بخارپز شده یا پوست کنده شود. اما اگر نرم و خیلی رسیده بود، می‌توانید آن را به صورت خام سرو کنید)
- آووکادوی ورقه شده
انواع سبزیجات مناسب شروع غذای کمکی به روش BLW
سبزیجات بخش مهمی از برنامه غذایی است که در روش بی ال دابلیو هم باید حتما باشد. اما بهترین سبزیجات مناسب این روش شامل:
- سیب زمینی شیرین بخارپز یا پخته شده
- کدوی گریل شده
- هویج خلالی بخارپز شده
- لوبیا سبز بخارپز شده
- گوجه‌فرنگی نازک ورقه شده
- کلم بروکلی بخارپز شده
- چغندر و شلغم بخارپز شده
انواع پروتئین‌های شروغ غذای کمکی در روش BLW
پروتئین یکی دیگر از مواد غذایی مهم است که به رشد کودکان کمک شایانی می‌کند. در فرایند آغاز غذای جامد برای کودک در روش بی ال دبلیو باید مواد غذایی حاوی پروتيین زیر را قرار داد:
- مرغ پخته و ریش‌ریش شده
- گوشت گاو آب‌پز ریش‌ریش شده
- ماهی پخته یا کبابی (حتما استخوان‌ها را جدا کنید)
- حمص
- پنیر توفوی خام یا کمی پخته شده
انواع غلات کامل
برای بخش غلات وعده‌های غذایی در روش BLW هم باید به نان و ماکارونی یا پنکیک غلات روی آورد.
- نان تست غلات کامل
- نان پیتا غلات کامل
- بلغور جو دو سر پخته شده
- ماکارونی سبوس‌دار کاملا پخته شده
- پنکیک غلات کامل
انواع لبنیات مناسب برای تغذیه به روش بی ال دبلیو
لبنیات هم یکی دیگر از مواد غذایی مهم برای تغذیه در روش BLW است که شامل مواد غذایی زیر است:
- ماست ساده و پرچرب مثل ماست پروبیوتیک
- پنیر موزارلا
- پنیر سوئیسی یا چدار
به یاد داشته باشید که نیازی به افزودن نمک، شکر یا دیگر شیرین‌کننده‌های مصنوعی به غذاهای کودکتان ندارید، زیرا افزودن این مواد هیچ ارزش غذایی به غذای کودک شما اضافه نمی‌کند. به علاوه، استفاده مداوم از نمک یا شکر باعث می‌شود تا ذائقه چشایی کودکان عوض شده و آن‌ها در درازمدت غذاهای شور یا شیرین را ترجیح بدهند.
همچنین از چیپس، کلوچه و سایر غذاهای آماده و بسته‌بندی شده پرهیز کنید، زیرا این مواد غذایی فاقد مواد مغذی و مملو از مواد افزودنی و چربی‌های ناسالم ترانس هستند.