چه زمانی کودک کم وزن محسوب می‌شود؟
به‌عنوان یک والد، شما تمام تلاش خود را می‌کنید تا فرزندتان را سالم و پرانرژی نگه دارید. اما با وجود تلاش‌های شما، برخی از کودکان ممکن است به وزن توصیه‌شده دست پیدا نکنند. این باعث می‌شود از خود بپرسید آیا فرزندم نسبت به سن یا جثه‌اش کم‌وزن است؟
به گفته متخصصان تغذیه کودکان، یک کودک در صورتی کم‌وزن محسوب می‌شود که در نمودار نسبت وزن به قد، در صدک پنجم یا پایین‌تر قرار داشته باشد. روشی که پزشکان اطفال و متخصصان تغذیه برای نظارت بر وزن کودکان به کار می‌برند، اندازه‌گیری نسبت وزن به قد کودکان از بدو تولد تا ۲ سالگی است.
پس از ۲ سالگی، از نمودارهای رشد استاندارد سازمان بهداشت جهانی برای بررسی وزن، قد و BMI (شاخص توده بدنی) استفاده می‌شود. BMI در هر محدوده سنی، وزن کودک را با قد او مقایسه می‌کند و BMI کمتر از صدک ۵، نشان‌دهنده کم‌وزنی کودک است.
به‌عنوان یک والد، در خانه و بدون ترازو نیز می‌توانید تغییرات وزنی کودک خود را رصد کنید. برای مثال، اگر سن کودک بالاتر رفته ولی لباس‌های قبلی‌اش هنوز برای او کوچک نشده است، نشان‌دهنده این است که رشد کافی نداشته و باید به پزشک اطفال مراجعه کنید. همچنین، دنده‌های بیرون‌زده یا به‌وضوح قابل‌مشاهده، نشانه‌ای است که کودک شما ممکن است کم‌وزن باشد.
بهترین مواد غذایی برای افزایش وزن سالم کودکان
ساده‌ترین راه برای افزایش وزن سالم کودکان، افزودن مواد غذایی پرکالری اما سالم به غذاهایی است که کودک از خوردن آن‌ها لذت می‌برد. در ادامه، ۸ مورد از بهترین مواد غذایی برای افزایش وزن سالم کودکان را معرفی می‌کنیم:
1. کره یا روغن گیاهی (مثل روغن زیتون)
می‌توانید انواع کره یا روغن گیاهی سالم را روی نان ساندویچ یا نان صبحانه کودکان بمالید. همچنین می‌توانید از آن‌ها برای تهیه انواع غذاها به ویژه برنج، ماکارونی و پوره‌ها استفاده کنید.
2. پنیر، ماده غذایی کامل برای تغذیه مناسب برای کودکان کم وزن
پنیر از جمله مواد غذایی است که انواع متنوعی دارد و بسیاری از کودکان طعم آن را دوست دارند. می‌توانید از پنیر ماجان در وعده صبحانه کودک، در غذاهایی مانند سالادها و ساندویچ‌ها، یا از پنیر موزارلا به‌عنوان میان‌وعده استفاده کنید.
3. ماست و اهمتیش در تغذیه کودکان کم وزن
ماست هم از جمله مواد غذایی است که در کنار وعده‌های غذایی مختلف مصرف می‌شود و به تامین پروتئین و کلسیم موردنیاز کودکان کمک می‌کند. ماست ماجان حاوی باکتری‌های زنده مفید یا همان پروبیوتیک‌ها است که به سلامت دستگاه گوارش کودکان کمک می‌کند و می‌تواند همراه با غذای اصلی یا به عنوان میان وعده به کودک داده شود.
4. عسل
عسل از جمله مواد غذایی انرژی‌بخش و پر کالری است که می‌تواند به وزن گرفتن کودک کمک کند. با این حال به یاد داشته باشید که مصرف عسل برای کودکان زیر یک سال و کودکانی که آلرژی‌های غذایی دارند، ممنوع است.
بیشتر بخوانید: راهنمای مدیریت آلرژی غذایی کودک: شناسایی و مدیریت آلرژی‌ها
5. شیر پر چرب یک منبع مناسب برای تغذیه کودکان کم وزن
کودکان بالای یک سال می‌توانند به جای شیر مادر، از شیر پر چرب گاو استفاده کنند. شیر فرادما پرچرب مناسب کودکان ماجان، گزینه‌ای مغذی است که با ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری بدن کودک مانند آهن، روی، ویتامین D و گروه ویتامین‌های B غنی شده و به رشد، تقویت سیستم ایمنی و استخوان‌های کودکان کمک می‌کند. از این شیر می‌توانید در تهیه انواع شیک، اسموتی، سوپ، شیر برنج، فرنی و انواع کیک‌های مناسب کودکان استفاده کنید.
6. تخم مرغ
تخم‌مرغ یکی از مواد غذایی کامل در تغذیه مناسب برای کودکان کم وزن است که در بسیاری از غذاها مثل انواع کوکو و کتلت به کار می‌رود، ضمن اینکه به تنهایی یک غذای کامل است و می‌توانید آن را به‌صورت آب‌پز، نیمرو یا املت در وعده‌های غذایی کودکان قرار دهید.
7. موز
اگر می‌خواهید کودکتان وزن بگیرد، موز از بهترین میوه‌هایی است که می‌توانید در رژیم غذایی روزانه او بگنجانید.
8. انواع حبوبات
از حبوبات مختلف، به‌ویژه لوبیاها، در تهیه انواع خوراک، خورشت‌ها و سوپ‌های مخصوص کودکان به عنوان تغذیه مناسب کودکان کم وزن استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: مزایای استفاده از غلات کامل در غذای کودک
عادات غذایی اشتباه که منجر به کم وزنی کودکان می‌شود
هنگامی که یک متخصص اطفال تشخیص دهد کودک شما کم وزن است، ممکن است از شما بخواهد تا به یک متخصص تغذیه کودکان مراجعه کنید، یا غذاهایی که کودک در طول یک هفته مصرف می‌کند را گزارش دهید. هدف از این کار این است که در وهله اول بررسی شود که آیا کودک کمتر از حد معمول غذا می‌خورد، یا مواد غذایی ناکافی و ناسالم دریافت می‌کند. سپس، متخصص تغذیه با بررسی عادات غذایی کودک و حتی کل خانواده، وصیه‌هایی برای وزن گرفتن کودک ارائه می‌دهد.
برخی از عادات غذایی ناسالم والدین باید از آن‌ها پیشگیری کنند عبارتند از :
- خوردن بیش از حد میان‌وعده‌ها: این یکی از رایج‌ترین عادات غذایی اشتباه است. خانواده‌ها باید زمان صرف وعده‌های غذایی و میان‌وعده‌ها را طوری تنظیم کنند که کودک در فاصله بین این وعده‌ها فرصت گرسنه شدن داشته باشد. خوردن میان‌وعده‌های ناسالم مثل چیپس و پفک، که حاوی انرژی بالا ولی مواد مغذی کم هستند، معده کودک را پر می‌کند و باعث می‌شود تا برای خوردن غذاهای سالم، اشتها نداشته باشند.
- استفاده از وسایل الکترونیکی: محل غذا خوردن بسیار مهم است. کودکان باید وعده‌های غذایی اصلی را سر میز بخورند، نه جلوی تلویزیون، گوشی یا کامپیوتر.
- مصرف بیش از حد آبمیوه‌ها: از دادن آبمیوه‌های حاوی شکر اضافه به کودکان خودداری کنید. آبمیوه‌ها و سایر نوشیدنی‌های شیرین بدون تأمین انرژی، چربی یا پروتئین کافی، کودکان را سیر می‌کنند.
